با سلام

دوست گرامی

حضرت آیت الله مکارم شیرازی مدظله در این مورد می فرمایند: «از نظر اسلام هم زکات واجب داریم و هم زکات مستحب؛ زیرا جمع آورى زکات پس از هجرت پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله به مدینه انجام شد. در حالى که در سوره‏ هاى مکّى نیز سخن از زکات به میان آمده، و خداوند مردم را به پرداخت زکات تشویق کرده است؛ حتماً منطور، زکات مستحبّى است، یا زکاتهاى واجب که در آن زمان که حکومت اسلامى تشکیل نشده بود جمع آورى نمى‏شد.
به سه نمونه از این آیات، که در مکّه نازل شده است، توجّه کنید:
الف- در آیه چهارم سوره مؤمنون، که یک سوره مکّى است، مى ‏خوانیم:
وَالَّذینَ هُمْ لِلزَّکاةِ فاعِلُونَ‏ ؛ آنها (مؤمنان کسانى هستند) که زکات را انجام مى ‏دهند.
در این آیه شریفه پرداخت زکات به عنوان یکى از صفات مؤمنین مطرح شده است و از آنجا که این سوره مکّى است و این آیه قبل از تشریع حکم زکات نازل شده است، در مى ‏یابیم که زکات مستحب منظور بوده است.
ب- در آیه سوم سوره نمل، که در وصف مؤمنان است، مى‏خوانیم:
الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلوةَ وَیُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَهُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ یُوقِنُونَ‏ ؛ مؤمنان کسانى هستند که نماز را برپا مى ‏دارند و زکات را ادا مى ‏کنند و به آخرت یقین دارند.
سوره نمل نیز از سوره‏هاى مکّى است، بنابراین منظور از زکات در آیه فوق، زکات مستحبّى است.
ج- در آیه ۳۹ سوره روم مى‏خوانیم:
وَما آتَیْتُمْ مِنْ زَکاةٍ تُرِیدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَاولئِکَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ‏ ؛ آنچه را به عنوان زکات مى‏ پردازید و تنها رضاى خدا را مى‏طلبید (مایه برکت است؛ و) کسانى که چنین مى‏ کنند داراى پاداش مضاعفند.
این سوره هم مکّى است و منظور از زکات در آیه فوق زکات مستحبّى است.
بنابر این، طبق آنچه از قرآن استفاده مى‏ شود، هم زکات واجب داریم و هم زکات مستحبّى؛ همانگونه که در فقه شیعه برخى از اجناس زکات واجب دارد و زکات برخى دیگر از اجناس مستحب است. (آیات ولایت در قرآن ص ۱۰۲)
نماز و زکات در ۲۷ آیه از قرآن مجید در کنار یکدیگر قرار گرفته‏ اند که نشان مى‏ دهد این دو براى تأمین سعادت فرد و جامعه، لازم و ملزوم یکدیگرند.»

اما در مورد آیه وضو محمد غرناطی در تفسیرش می گوید این آیه بخاطر قسمتی که تیمم را بیان می کند در غزوه مریسیع که پس از هجرت بوده و مسلمانان آب برای وضو نداشته اند نازل شده وی پس از آن می گوید: «قد کان الوضوء مشروعا قبلها ثابتا بالسنة» حکم وضو قبل از آن بوسیله سنه تشریع و ثابت بوده است.(کتاب التسهیل لعلوم التنزیل، ج۱ ص۱۷۰، محمد بن أحمد بن محمد الغرناطی الکلبی ، دار النشر : دار الکتاب العربی - لبنان - ۱۴۰۳هـ- ۱۹۸۳م ، الطبعة : الرابعة)

موفق باشید

گروه پاسخ به شبهات

(۱)