با سلام

دوست گرامی

رضایت خداوند شامل همه‌ی افرادی که زیر درخت با پیامبر صلی الله علیه و آله بیعت کرده‌اند، نمی‌شود، بلکه تنها شامل مؤمنین می شود که با ایمان قلبی بیعت کردند؛ زیرا خداوند رضایتش را به داشتن ایمان مشروط کرده است: {رَضِیَ اللهُ عَنِ الْمُؤْمِنِینَ} با انتفای شرط مشروط نیز خود به خود منتفی خواهد شد. اگر ایمان حقیقی شرط رضایت نمی‌بود خداوند می‌فرمود: «لقد رضی الله عن الذین یبایعونک...».

همچنین کلمه « اذ » در « إِذْ یُبَایِعُونَکَ » ظرفیه است ، و وقتی ظرفیه شد معنای آیه چنین می‌شود که خداوند از مؤمنین ، در آن زمانی که بیعت کردند راضی بوده است ، نه این که به خاطر آن بیعت ، همواره از آن‌ها راضی خواهد ، پس قطعاً شامل آینده‌ همه افراد حاضر در آن واقعه نمی باشد.

ابن هشام انصاری در باره کلمه «اذا» می‌گوید :

والجمهور على أن إذا لا تخرج عن الظرفیة . ابن هشام الأنصاری ، مغنی اللبیب عن کتب الأعاریب ، ج ۱ ، ص ۱۲۹ ،

و نیز طبق قواعد نحوی ، وقتی کلمه «اذ» بر فعل مضارع وارد شود ، معنای آن را به ماضی تغییر خواهد داد. چنانچه رضی الدین استرآبادی می‌گوید : و ( إذ ) إذا دخل على المضارع قلبه إلى الماضی کقوله تعالى : ( وإذ یمکر بک الذین کفروا ) و : ( إذ یقول ) ، ویلزمها الظرفیة . الأسترآبادی ، رضی الدین محمد بن الحسن (متوفای۶۸۶هـ) ، شرح الرضی على الکافیة ، ج ۳ ، ص ۲۰۰ ،

بنابراین حد اکثر چیزی که این آیه ثابت می‌کند این است که خداوند از آن‌ها در زمانی که بیعت کرده‌اند ، راضی شده است و علت رضایت نیز پیمانی است که در آن روز بسته‌اند . به عبارت دیگر : این رضایت تا زمانی باقی خواهد بود که علت آن ؛ یعنی بیعت و عهد و پیمان نیز به حال خود باقی باشد و تغییر و تبدیلی در آن ایجاد نشود ؛ زیرا وجود معلول بدون علت ، محال است .

نکته‌ی دیگر در مورد آیه این است که رضایت خداوند مشروط به عدم پیمان شکنی است. یعنی همان مؤمنینی که در زیر درخت با پیامبر بیعت کرده‌اند اگر بیعت خود را بشکنند دیگر مشمول رضایت خداوند نخواهند بود:

«إِنَّ الَّذِینَ یُبَایِعُونَکَ إِنَّمَا یُبَایِعُونَ اللَّهَ یَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَیْدِیهِمْ فَمَن نَکَثَ فَإِنَّمَا یَنکُثُ عَلَى‏ نَفْسِهِ وَمَن أَوْفَى‏ بِمَا عَاهَدَ عَلَیْهُ اللَّهَ فَسَیُؤْتِیهِ أَجْراً عَظِیماً»

«کسانى که با تو بیعت مى‏ کنند (در حقیقت) تنها با خدا بیعت مى ‏نمایند، و دست خدا بالاى دست آنهاست پس هر کس پیمان‏شکنى کند، تنها به زیان خود پیمان شکسته است و آن کس که نسبت به عهدى که با خدا بسته وفا کند، بزودى پاداش عظیمى به او خواهد

خلاصه این که در بیعت رضوان فضیلتی برای تمام مهاجرین و انصار ثابت نمی‌شود زیرا که رضای خدا معلق بر ایمان است و بیعت بر عدم فرار از جنگ بود.

در این آیه بیان شده است که اگر کسی وفاء به بیعت کند، اجر عظیم دارد نه کسی که بیعت شکسته است همچنین در روایات صحیح نقل شده است که بیعت کنندگان بیعت کردند که تا جان دارند از پیامبر دفاع کنند و او را تنها نگذارند همچنانکه آمده است:حدثنا قُتَیْبَةُ بن سَعِیدٍ حدثنا حَاتِمٌ عن یَزِیدَ بن أبی عُبَیْدٍ قال قلت لِسَلَمَةَ بن الْأَکْوَعِ على أَیِّ شَیْءٍ بَایَعْتُمْ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله علیه وسلم یوم الْحُدَیْبِیَةِ قال على الْمَوْتِ .صحیح البخاری ج ۴ ص ۱۵۲۹

با توجه به این آیا تمام صحابه به این عهد وفاء کردند که خدا از آنها راضی باشد یا نه ؟؟ جواب منفی است چون بیشتر صحابه پیمان شکسته و در جنگها حضرت را تنها گداتشتند آیا جا دارد که بگوییم خدا از چنین اشخاص راضی است؟!!