باسلام
دوست گرامی
در این ایه پیامبر علم غیب استقلالی را از خود نفی می کند یعنی در حقیقت می خواهد این را بگوید که بدون عنایت خدا پیامبر علم غیب نمی داند و شکی نیست که غیب پیامبران، ذاتی و استقلالی نیست؛‌ بلکه تبعی و عرضی است به این بیان که علم غیب آنان اعطا شده از جانب خداوند است. این مطلب را از آیات قرآن بدست می آید
لذا در آیه مورد نظر نیز در حقیقت خداوند علم استقلالی پیامبر را نفی می‌کند همچنانکه مفسرین نیز به این مطلب اشاره کرده اند
ابن کثیر در این خصوص می نویسد:
أی بل أنا عبد رسول لا أعلم من علم الله إلا ما أعلمنی به
بلکه من عبد و رسول هستم که از علم غیب چیزی نمی دانم مگر آنچه که خدا به من تعلیم بدهد . البدایة والنهایة ج ۱ ص ۱۰۸
در تفسیر سمعانی نیز آمده است:
ولا أعلم الغیب ) فیه إضمار ، أی : ولا أعلم الغیب إلا ما أعلمنیه الله . من علم غیب نمی دانم مگر آنچه که خدا تعلیم بدهد
تفسیر السمعانی ج ۲ ص ۱۰۶
در تفسیر شیعه نیز آمده است
و أما قوله: «وَ لا أَعْلَمُ الْغَیْبَ» فإنما أرید بالعلم الاستقلال به من غیر تعلیم بوحیأنه.این است که من در علم به چیزى از خود، استقلال ندارم، و چنان نیستم که بى اینکه از وحى بیاموزم به چیزى علم پیدا کنم
المیزان فی تفسیر القرآن، ج‏۷، ص: ۹۵
اما در مقابل این آیه آیات دیگری نیز داریم که علم غیب را برای پیامبر نیز ثابت می‌کند مانند عالِمُ الْغَیبِ فَلا یظْهِرُ عَلى‏ غَیبِهِ أَحَداً إِلاَّ مَنِ ارْتَضى‏ مِنْ رَسُولٍ فَإِنَّهُ یسْلُکُ مِنْ بَینِ یدَیهِ وَمِنْ خَلْفِهِ رَصَداً (جن/۲۶-۲۷)
عالم الغیب او است، و هیچکس را بر اسرار غیبش آگاه نمى‏ سازد، مگر رسولانى که آنها را برگزیده است و مراقبینى از پیش رو و پشت سر براى آنها قرار مى‏دهد.
صدر این آیه،‌ علم غیب را برای ذات یگانه هستی اثبات و آن را از دیگران نفی می‌کند؛ اما جمله استثنائیه، آن را برای عده‌ای خاصی که عبارت از رسولان الهی باشند، نیز ثابت می‌کند و این جمله عمومیت نفی جمله اولی را می‌شکند.
با توجه به این این نتیجه به دست می‌آید که علم غیب در واقع و حقیقت اختصاص به خداوند دارد و به دیگر عبارت، علم غیب ذاتا و استقلالا مال خداوند است. ما علم غیب پیامبران، ذاتی و استقلالی نیست؛‌ بلکه تبعی و عرضی است به این بیان که علم غیب آنان اعطا شده از جانب خداوند است لذا پیامبر اگر علم غیب را از خود نفی کرد مراد علم غیب استقلالی است والا علم پیامبر از علم خدا گرفته شده و علم ائمه نیز از علم پیامبر است لذا به ائمه خازن علم خدا گفته می شود در حقیقت اشاره دارد که علم آنها برگرفته از علم خداست و آنها در این علم مستقل نیستند
موفق باشید
گروه پاسخ به شبهات