با سلام

دوست گرامی

اولا: راوی این روایت علی بن حسن بن فضال است : که او اصلا ابو حمزه ثمالی را ندیده است تا بخواهد از او به صورت حس ( ملاقات) چیزی را نقل کند همچنانکه آیت الله خویی گوید:

وکیف کان فعلی بن الحسن لم یدرک أبا حمزة ، لیکون اخباره عن شربه النبیذ اخبارا عن حس ، بل إنما هو شئ سمعه ، ولعله اعتمد فی ذلک على إخبار من لا یوثق بخبره ،

علی بن حسن ابو حمزه را درک نکرده است تا اینکه اخبارش از شرب نبیذ او به صورت حس باشد بلکه او چیزی را در خصوص او شنیده و شاید به اخبار کسی که مورد اطمینان نبودند اعتماد کرده است

معجم رجال الحدیث - السید الخوئی - ج ۴ ص ۲۹۶

ثانیا: شاید ابو حمزه نبید حلال را می خورده است اما علی بن حسن گمان کرده است او نبیذ حرام خورده است

معجم رجال الحدیث - السید الخوئی - ج ۴ ص ۲۹۶

البته در کتب اهل سنت نیز آمده است که پیامبر نیز نبیذ خورده است عبد الله گوید با ابن عباس نشسته بودیم در کنار کعبه و نبیذ می خوردند که پیامبر نیز آمده و با آنها نبیذ خورد

حدثنی محمد بن الْمِنْهَالِ الضَّرِیرُ حدثنا یَزِیدُ بن زُرَیْعٍ حدثنا حُمَیْدٌ الطَّوِیلُ عن بَکْرِ بن عبد اللَّهِ الْمُزَنِیِّ قال کنت جَالِسًا مع بن عَبَّاسٍ عِنْدَ الْکَعْبَةِ فَأَتَاهُ أَعْرَابِیٌّ فقال ما لی أَرَى بنى عَمِّکُمْ یَسْقُونَ الْعَسَلَ وَاللَّبَنَ وَأَنْتُمْ تَسْقُونَ النَّبِیذَ أَمِنْ حَاجَةٍ بِکُمْ أَمْ من بُخْلٍ فقال بن عَبَّاسٍ الْحَمْدُ لِلَّهِ ما بِنَا من حَاجَةٍ ولا بُخْلٍ قَدِمَ النبی صلى الله علیه وسلم على رَاحِلَتِهِ وَخَلْفَهُ أُسَامَةُ فأستسقى فَأَتَیْنَاهُ بِإِنَاءٍ من نَبِیذٍ فَشَرِبَ وَسَقَى فَضْلَهُ أُسَامَةَ وقال أَحْسَنْتُمْ وَأَجْمَلْتُمْ کَذَا فَاصْنَعُوا فلا نُرِیدُ تَغْیِیرَ ما أَمَرَ بِهِ رسول اللَّهِ صلى الله علیه وسلم
صحیح مسلم ج ۲ ص ۹۵۳

ثالثا: همچناکه آیت الله خویی می گوید بعد از اینکه صدوق به عدالت ابی حمزه شهادت داده و نجاشی او را از بهترین و برگزیده ترین افراد می داند و او را مانند سلمان و لفمان زمان می دانند، در این صورت حرف علی بن حسن مورد تصدیق نیست
وعلى کل حال لا یسعنا تصدیق علی بن الحسن بعد شهادة الصدوق بعدالته ، وشهادة النجاشی بأنه کان من خیار أصحابنا المؤیدتین بما روى من أنه کسلمان ، أو کلقمان ، فی زمانه
معجم رجال الحدیث - السید الخوئی - ج ۴ ص ۲۹۶

رابعا: اینهایی که به ابوحمزه تهمت شرابخواری می زنند اول تکلیف خود را با کتابهای خود و روایات خود که در آنها آمده است صحابه شراب می خوردند، روش کنند بعد بیایند در خصوص ابوحمزه که چیزی نیز در خصوص او ثابت نیست ، اظهار نظر کنند!!
ابن عثیمین که از علمای معاصر وهابی می‌باشد در کتاب شرح العقیده الواسطیه چنین می‌گوید :
ولا شک أنه حصل من بعضهم سرقة وشرب خمر وقذف وزنى بإحصان وزنى بغیر إحصان ، لکن کل هذه الأشیاء تکون مغمورة فی جنب فضائل القوم ومحاسنهم وبعضها أقیم فیه الحدود فیکون کفارة .
شکی در این نیست که گروهی از صحابه سرقت کرده و شرب خمر کرده و قذف کرده (اتهام زنا به زن ) و زنای محصنه و غیر محصنه انجام دادند ولی تمامی این اعمال در کنار فضایل و محاسن ایشان پنهان بوده و بر برخی از ایشان نیز حد جاری شد که به مثابه کفاره آنها می باشد .!
العثیمین ، محمد الصالح متوفای معاصر ، شرح العقیده الواسطیه ، ج ۲ ص ۲۹۲ دار النشر : دار ابن الجوزی للنشر و التوزیع – المملکه العربیه السعودیه / ۱۴۲۱ هـ ، الطبعة : السادسه
با توجه به این اعتراف چند مورد از شرابخواری صحابه و خرید و فروش شراب توسط آنها را ذکر می کنیم:
قدامه بن مظنون از صحابه بود که اهل شرابخواری بشمار می رفت
ابن قدامه درباره شرابخواری او می‌نویسد:
روى الجوزجانی باسناده عن ابن عباس ان قدامة بن مظعون شرب الخمر فقال له عمر: ما حملک على ذلک فقال ان الله عزوجل یقول [ لیس على الذین آمنوا وعملوا الصالحات جناح فیما طعموا ] الآیة وانی من المهاجرین الاولین من أهل بدر وأحد فقال عمر للقوم
المقدسی الحنبلی، شمس الدین أبی الفرج عبد الرحمن بن محمد بن أحمد بن قدامة (متوفاى۶۸۲هـ) ، الشرح الکبیر على متن المقنع، ج ۱۰ ص ۳۲۶ ناشر: دار الکتاب العربی للنشر والتوزیع ـ بیروت.

مسلم نیز در صحیح خود درباره سمره که شراب می فروخت ، چنین می گوید :
ابن عَبَّاسٍ قال بَلَغَ عُمَرَ أَنَّ سَمُرَةَ بَاعَ خَمْرًا فقال قاتل الله سمرة أَلَمْ یَعْلَمْ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ قال لَعَنَ الله الْیَهُودَ حُرِّمَتْ علیهم الشُّحُومُ فَجَمَلُوهَا فَبَاعُوهَا "
ابن عباس گوید زمانی که عمر باخبر شد که سمره شراب خرید و گفت خدا سمره را بکشد آیا نمی‌داند که رسول خدا فرمود خدا یهود را لعن کرده است که شحوم بر انها حرام شد ولی آنها خریدند
النیسابوری القشیری ، ابوالحسین مسلم بن الحجاج (متوفاى۲۶۱هـ)، صحیح مسلم، ج ۳ ص ۱۲۰۷ تحقیق: محمد فؤاد عبد الباقی، ناشر: دار إحیاء التراث العربی - بیروت.
بلاذری نیز در خصوص ربیعه که شراب خوار بود، می نویسد:
وأما ربیعة بن أمیة بن خلف، فکان صاحب شراب،
ربیعه شرابخوار بود
البلاذری، أحمد بن یحیی بن جابر (متوفاى۲۷۹هـ)، أنساب الأشراف، ج ۳ ص ۳۷۳،

البته موارد در این خصوص فراوان است که به این چند مورد اشاره کردیم

موفق باشید

گروه پاسخ به شبهات