باسلام

دوست گرامی

علامه خویی در باره ویژگى قرائت حفص می فرماید : ‏
یگانه قرائتى که داراى سندى صحیح و با پشتوانه جمهور مسلمین استحکام یافته، قرائت حفص است. این قرائت در طىّ قرون پى‏ درپى تا امروز هم‏واره میان مسلمانان متداول بوده و هست و تداول آن به چند سبب برمى‏ گردد:
۱. سبب اوّل، همان است که قبلا به آن اشاره شد. در واقع، قرائت حفص همان قرائت عامه مسلمانان است، زیرا حفص و استاد او عاصم شدیدا به آن‏چه که با قرائت عامّه و روایت صحیح و متواتر میان مسلمانان موافق بود، پابند بودند. این قرائت را عاصم از شیخ خود ابو عبد الرحمان سلمى و او از امام «امیر المؤمنین» اخذ کرده است و على علیه السّلام به هیچ قرائتى جز آن‏چه با نصّ اصلى وحى که میان مسلمانان از پیامبر صلّى اللّه علیه و آله متواتر بوده، قرائت نمى‏ کرده است. این قرائت را عاصم به شاگرد خود حفص آموخته است. از این رو در تمامى ادوار تاریخ مورد اعتماد مسلمانان قرار گرفت و این اعتماد عمومى صرفا از این جهت بوده است که با نص اصلى و قرائت متداول توافق و تطابق داشته است. نسبت این قرائت نیز به حفص، به این معنا نیست که این قرائت مبتنى بر اجتهاد حفص است؛ بلکه این یک نسبت رمزى است براى تشخیص این قرائت و قبول قرائت حفص، به معنا قبول قرائتى است که حفص اختیار کرده و پذیرفته است؛ زیرا این قرائت از روز نخست بین مسلمانان متواتر و متداول بوده است.
۲. عاصم در بین قرّاء، معروف به خصوصیات و خصلت‏هایى ممتاز بوده که شخصیتى قابل توجه به او بخشیده است. وى ضابطى بى‏ نهایت استوار و در اخذ قرآن از دیگران بسیار محتاط بوده است، لذا قرائت را از کسى غیر از ابو عبد الرحمان سلمى که از على علیه السّلام فرا گرفته بود، اخذ نمى‏ کرد و آن را بر زرّ بن حبیش که قرائت را از ابن مسعود آموخته بود، عرضه مى‏ کرد.
ابن عیاش مى‏ گوید: «عاصم به من گفت: هیچ کس جز ابو عبد الرحمان، حرفى از قرآن را براى من قرائت نکرد و من هر وقت که از پیش وى باز مى‏ گشتم، مسموعات خود را درباره قرآن به زرّ بن حبیش عرضه مى‏ کردم. ابو عبد الرحمان نیز قرائت را از على علیه السّلام و زرّ بن حبیش از عبد اللّه بن مسعود، اخذ کرده بودند» از این جهت است که به تعبیر ابن خلکان: «عاصم در قرائت، یگانه مورد عنایت و توجّه بوده است» به این ترتیب، در تمام دوره‏هاى تاریخ، قرائت عاصم قرائتى بوده که بر همه قرائت‏ها ترجیح داشته و بین عامه مسلمانان رواج داشته و همگان بدان توجه داشته‏ اند.
قاسم بن احمد خیّاط (متوفاى ۲۹۲) که از افراد حاذق و مورد وثوق بود، در قرائت عاصم، امام به شمار مى‏آید و از این جهت مردم اتفاق بر آن داشتند تا قرائت او را بر دیگر قرائت‏ها ترجیح دهند
در ابتداى قرن چهارم، در جلسه قرائت ابن مجاهد قارى بغداد، پانزده تن متخصّص قرائت عاصم وجود داشته است و ابن مجاهد تنها قرائت عاصم را به آنان تعلیم مى‏ داد نفطویه، ابراهیم بن محمد (متوفاى ۳۲۳) که پنجاه سال آموزش قرائت را به عهده داشت؛ هر وقت که جلسه خود را آغاز مى‏ کرد، قرآن را به قرائت عاصم مى ‏خواند و پس از آن به قرائت‏هاى دیگر مى‏ پرداخت
امام احمد بن حنبل نیز قرائت عاصم را بر دیگر قرائت‏ها ترجیح مى‏ داد، زیرا مردم کوفه که اهل علم و فضیلت بودند، قرائت عاصم را پذیرفته بودند همان‏طور که ذهبى نقل کرده است: «احمد بن حنبل گفته است: عاصم مورد وثوق بود و مقرائت او را اختیار کرده ‏ام»
لذا تمام ائمه قرائت کوشش کرده ‏اند تا اسناد قرائت خود را به عاصم به روایت حفص ب‏خصوص متصل کنند. امام شمس الدین ذهبى مى‏ گوید: «بالاترین چیزى که براى ما به وقوع پیوست به دست آوردن قرائت قرآن عظیم از طریق عاصم است».
او سپس اسناد خود را متصلا تا حفص نقل مى‏ کند که او از عاصم و عاصم از ابو عبد الرحمان سلمى و وى از على علیه السّلام و از زرّ بن حبیش و او از ابن مسعود گرفته و این دو (على و ابن مسعود) آن را از پیامبر صلّى اللّه علیه و آله اخذ کرده و پیامبر صلّى اللّه علیه و آله نیز به واسطه جبرئیل از خداوند گرفته است
از این‏رو، هم‏واره بزرگان و شاخص‏هاى فقهاى امامیّه، قرائت عاصم به‏روایت حفص را ترجیح داده و برگزیده‏ اند، زیرا آن را یگانه قرائت برتر و مطابق با لهجه فصیح قریش که قرآن بر وفق آن نازل گشته مى ‏دانستند که عرب و مسلمانان بر آن توافق دارند. علوم قرآنی، آیت الله معرفت ص۲۳۵

طبق نقل علامه خویی عاصم از خواص شیعه و از قراء هفتگانه و اهل ادب و عبادت بوده است و از علامه عبدالجلیل نقل می کند که او امام شیعیان در قراءت بوده است التمهید ج۴ ص ۱۹۴

همچنین آیت الله خویی، در التمهید از ابوجعفر طوسی نقل می کند که حفص بن سلیمان الأسدی از اصحاب امام صادق علیه السلام بوده است التمهید ج۲ ص۲۰۱

بنابراین عاصم و حفص هر دو شیعه و مورد ثقه هستند

موفق باشید

گروه پاسخ به شبهات