با سلام

کاربر گرامی

اولا: اسلام دین مساوات است و مرد و زن بودن در این دین هیچ امتیازى نیست. لکن در امر نصف بودن دیه، مصلحتى وجود دارد. چنان که احکام دیگرى در اسلام وجود دارد که به دلیل مصالحى که در آنها وجود دارد، به نفع زنان وضع شده است. از جمله این که اگر شخص مسلمانى مرتد شود (مرتد فطرى) چنانچه مرد باشد حتى اگر توبه هم کند، به نظر بسیارى از فقها به مرگ محکوم می شود، ولى اگر زن باشد در صورتى که توبه کند، آزاد شده و به زندگى عادى خود برمى‏گردد. یا مجازات شخصى که قوّادى مى‏کند، اگر مرد باشد علاوه بر مجازات بدنى، به شهر دیگرى تبعید مى ‏شود، در صورتى که زن تبعید نمى ‏شود. یا در علل فسخ نکاح، اگر مردى بعد از عقد نکاح، دیوانه شد، زن حق دارد نکاح را فسخ کند در صورتى که اگر همین اتفاق براى زن بیفتد، مرد حق فسخ ندارد.

در این صورت آیا باید مردان اعتراض کنند که چرا در این مسئله مانند ارتداد که جان او گرفته می شود تبعیض وجود دارد؟!!

آیت الله مکارم شیرازی در این خصوص می فرماید : ممکن است بعضى ایراد کنند که در آیات قصاص دستور داده شده که نباید" مرد" بخاطر قتل" زن" مورد قصاص قرار گیرد، مگر خون مرد از خون زن رنگین‏تر است؟ چرا مرد جنایتکار بخاطر کشتن زن و ریختن خون ناحق از انسانهایى که بیش از نصف جمعیت روى زمین را تشکیل مى‏دهند قصاص نشود؟! در پاسخ باید گفت: مفهوم آیه این نیست که مردم نباید در برابر زن قصاص شود بلکه همانطور که در فقه اسلام مشروحا بیان شده اولیاى زن مقتولى مى‏توانند مرد جنایتکار را به قصاص برسانند به شرط آنکه نصف مبلغ دیه را بپردازند.

به عبارت دیگر: منظور از عدم قصاص مرد در برابر قتل زن، قصاص بدون قید و شرط است ولى با پرداخت نصف دیه، کشتن او جایز است.

و لازم به توضیح نیست که پرداخت مبلغ مزبور براى اجراى قصاص نه بخاطر این است که زن از مرتبه انسانیت دورتر است و یا خون او کمرنگ‏تر از خون مرد است، این توهمى است کاملا بیجا و غیر منطقى که شاید لفظ و تعبیر" خونبها" ریشه این توهم شده است، پرداخت نصف دیه تنها بخاطر جبران خسارتى است که از قصاص گرفتن از مرد متوجه خانواده او مى‏شود (دقت کنید).

توضیح اینکه: مردان غالبا در خانواده عضو مؤثر اقتصادى هستند و مخارج خانواده را متحمل مى‏شوند و با فعالیتهاى اقتصادى خود چرخ زندگى خانواده را به گردش در مى‏آورند، بنا بر این تفاوت میان از بین رفتن" مرد" و" زن" از نظر اقتصادى و جنبه‏هاى مالى بر کسى پوشیده نیست که اگر این تفاوت مراعات نشود خسارت بى‏دلیلى به بازماندگان مرد مقتول و فرزندان بى‏گناه او وارد مى‏شود، لذا اسلام با قانون پرداخت نصف مبلغ در مورد قصاص مرد رعایت حقوق همه افراد را کرده و از این خلاء اقتصادى و ضربه نابخشودنى، که به یک خانواده مى‏خورد جلوگیرى نموده است اسلام هرگز اجازه نمى‏دهد که به بهانه‏

لفظ" تساوى" حقوق افراد دیگرى مانند فرزندان شخصى که مورد قصاص قرار گرفته پایمال گردد.

البته ممکن است زنانى براى خانواده خود، نان‏آورتر از مردان باشند، ولى مى‏دانیم احکام و قوانین بر محور افراد دور نمى‏زند بلکه کل مردان را با کل زنان باید سنجید (دقت کنید).تفسیر نمونه، ج‏۱، ص: ۶۱۲

باید به این نکته توجه داشت که دیه بر عکس آنچه که در فارسی گفته میشود «خون بها»، بهای خون نیست، زیرا ارزش خون انسان را با این چیزها نمیتوان تأمین کرد، از منظر قرآن کریم خون یک انسان برابر با خون همه انسانهاست، و آن هم با پول و نظایر آن قابل مبادله نیست. نقش دیه این است که هم مجازات است که طرف حواسش را جمع کند و دیگر از این اشتباهات مرتکب نشود، و هم جبران خسارت اقتصادی نبود فردی است که از بین رفته است، پس به خاطر آنکه دیه بهای خون نیست گفته شود پس خون مرد رنگینتر از خون زن است. برگرفته از درس حضرت آیه الله العظمی مکارم شیرازی

ثانیا: دیه زن در همه جا نصف دیه مرد نیست؛نصف بودن دی&#۱۷۲۸; زن نسبت به مرد مادامى است که دیه بیشتر از ثلث شود و الاّ دی&#۱۷۲۸; مرد و زن در کمتر از ثلث با هم مساوى است. لذا اگر دلیل نصف بودن دی&#۱۷۲۸; زن، مسئل&#۱۷۲۸; نقص او بود، باید همه جا دی&#۱۷۲۸; او نصف دی&#۱۷۲۸; مرد مى‏ شد.

در آخر به این نکته باید توجه کرد که احکام روی شخص دور نمی زند بلکه کلیات را در نظر می گیرد مثلا نوشیدن شراب حرام است چون مست می کند آیا در اینجا اگر یک نفر پیدا شد و با خوردن شراب مست نشد آیا می شود گفت برای او حرام نیست؟!! در اینجا احکام طبق کلیات وضع شده است در دیه نیز اینطور است که به طور کلی اقتصاد خانواده توسط مردان است حالا اگر یک مردی نان آور خانه نشد آیا می شود گفت دیگر حکم بخاطر او باید عوض شود؟!!

موفق باشید

گروه پاسخ به شبهات