با سلام

دوست گرامی

تر جمه روایت چنین است

امام صادق فرمود: اگر فراموش کردى و پیش از شستن صورت، ساعد خود را شستى، برگرد و اول صورتت را بشوى و بعد از آن ساعد خود را بشوى. اگر فراموش کردى و پیش از ساعد راست، ساعد چپ را شستى، برگرد و ساعد راستت را بشوى و بعد از آن دوباره ساعد چپ را بشوى. اگر مسح سرت را فراموش کردى و به شستن پاها پرداختى، برگرد و اول سر خود را مسح کن و بعد از آن دوباره پاهاى خود را بشوى.

در خصوص این روایت باید گفت:

اولا: در نزد شیعه این چنین نیست که هر روایتی مورد قبول باشد چه بسا روایتی باشد که متن آن با مبانی شیعه نمی سازد لذا مورد پذیرش نیست؛ چون احتمال دارد روایت از باب تقیه بوده باشد که موافق عامه است. از جمله این روایتی که شما ذکر کردید در کتاب وسائل الشیعه بعد از نقل این روایت حر عاملی گوید: أقول : غسل الرجلین محمول على التقیة لما مر . وسائل الشیعة (آل البیت) - الحر العاملی - ج ۱ ص &#۱۷۸۰;&#۱۷۸۱;&#۱۷۷۸;.

امام علیه‏ السلام در مورد احکام فقهى به جهت تقیّه، حکمى را پنهان نموده و یا خلاف آن را اظهار مى ‏نماید که به «تقیّه در حکم» نیز معروف است. بیشترین موارد تقیّه در این خصوص در روایات امام صادق علیه السلام وجود دارد .اما عواملى باعث صدور روایات تقیّه‏ اى از آن حضرت شد چند چیز است :الف: تقیّه از حکومت در دوران هشام و منصور.ب: مختلف بودن اصحاب امام صادق علیه السلام از جهت مذهب که در مواردى حضرت، طبق مذهب فقهى سئوال کنندگان جواب مى‏ داد.ج: حفظ جان اصحاب خود و موارد دیگر

ثانیا: این روایت را مرحوم شیخ صدوق نقل کرده است که متن آن دلالت بر مسح می کند:

إن نسیت مسح رأسک فامسح علیه و علی رجلیک من بلة وضوئک. : اگر مسح سرت را فراموش کردى، پس بر آن و بعد بر پاهاى خود از آب وضویت مسح کن، من لا یحضره الفقیه للشیخ الصدوق، ج۱، ص۶۰

ثالثا: قبول چنین روایت، موجب مخالفت با قرآن است که مسح پا را می گوید

رابعا : بیش از ده ها روایت صحیح وجود دارد که دلالت بر این دارد که پا را در وضوء باید مسح کرد که این روایت که اشاره کردید توان مقابله به این روایات را ندارد به عنوان نمونه به چند مورد اشاره می کنیم:

۱-عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ یُونُسَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ أَبَانٍ وَ جَمِیلٍ عَنْ زُرَارَةَ قَالَ: حَکَى لَنَا أَبُو جَعْفَرٍ ع وُضُوءَ رَسُولِ اللَّهِ ص فَدَعَا بِقَدَحٍ فَأَخَذَ کَفّاً مِنْ مَاءٍ فَأَسْدَلَهُ عَلَى وَجْهِهِ‏ ثُمَّ مَسَحَ وَجْهَهُ مِنَ الْجَانِبَیْنِ جَمِیعاً ثُمَّ أَعَادَ یَدَهُ الْیُسْرَى فِی الْإِنَاءِ فَأَسْدَلَهَا عَلَى یَدِهِ الْیُمْنَى ثُمَّ مَسَحَ جَوَانِبَهَا ثُمَّ أَعَادَ الْیُمْنَى فِی الْإِنَاءِ فَصَبَّهَا عَلَى الْیُسْرَى ثُمَّ صَنَعَ بِهَا کَمَا صَنَعَ بِالْیُمْنَى ثُمَّ مَسَحَ بِمَا بَقِیَ فِی‏ یَدِهِ‏ رَأْسَهُ‏ وَ رِجْلَیْهِ‏ وَ لَمْ یُعِدْهُمَا فِی الْإِنَاءِ.

۲- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ عَنْ دَاوُدَ بْنِ النُّعْمَانِ عَنْ أَبِی أَیُّوبَ عَنْ بُکَیْرِ بْنِ أَعْیَنَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: أَ لَا أَحْکِی لَکُمْ وُضُوءَ رَسُولِ اللَّهِ ص فَأَخَذَ بِکَفِّهِ الْیُمْنَى کَفّاً مِنْ مَاءٍ فَغَسَلَ بِهِ وَجْهَهُ ثُمَّ أَخَذَ بِیَدِهِ الْیُسْرَى کَفّاً مِنْ مَاءٍ فَغَسَلَ بِهِ یَدَهُ الْیُمْنَى ثُمَّ أَخَذَ بِیَدِهِ الْیُمْنَى کَفّاً مِنْ مَاءٍ فَغَسَلَ بِهِ یَدَهُ الْیُسْرَى ثُمَّ مَسَحَ بِفَضْلِ یَدَیْهِ رَأْسَهُ وَ رِجْلَیْهِ.

۳-عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ یُونُسَ عَنِ الْعَلَاءِ بْنِ رَزِینٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: یَأْخُذُ أَحَدُکُمُ الرَّاحَةَ مِنَ الدُّهْنِ فَیَمْلَأُ بِهَا جَسَدَهُ وَ الْمَاءُ أَوْسَعُ مِنْ ذَلِکَ أَ لَا أَحْکِی لَکُمْ وُضُوءَ رَسُولِ اللَّهِ ص قُلْتُ بَلَى قَالَ فَأَدْخَلَ یَدَهُ فِی الْإِنَاءِ وَ لَمْ یَغْسِلْ یَدَهُ فَأَخَذَ کَفّاً مِنْ مَاءٍ فَصَبَّهُ عَلَى وَجْهِهِ ثُمَّ مَسَحَ جَانِبَیْهِ حَتَّى مَسَحَهُ کُلَّهُ ثُمَّ أَخَذَ کَفّاً آخَرَ بِیَمِینِهِ فَصَبَّهُ عَلَى یَسَارِهِ ثُمَّ غَسَلَ بِهِ ذِرَاعَهُ الْأَیْمَنَ ثُمَّ أَخَذَ کَفّاً آخَرَ فَغَسَلَ بِهِ ذِرَاعَهُ الْأَیْسَرَ ثُمَّ مَسَحَ رَأْسَهُ وَ رِجْلَیْهِ بِمَا بَقِیَ فِی یَدِهِ.

کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق، الکافی (ط - الإسلامیة)، الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج‏۳ ؛ ص۲۴ دار الکتب الإسلامیة - تهران، چاپ: چهارم، ۱۴۰۷ ق.

موفق باشید

گروه پاسخ به شبهات