باسلام

دوست گرامی

درباره مسئله تعارض حدیث با قرآن، اگر تعارض به صورت عام و خاص یا مطلق یا مقیّد باشد، باید دقت کرد که اگر خاص در روایت آمده باشد و روایت هم سنداً معتبر باشد، عام قرآنی را تخصیص می‌زند، مثلاً در قرآن مجید وارد شده است که «والمطلقات یتربصن بانفسهن ثلاثة قروء»بقره:۲۲۸. یعنی زنان مطلقه لازم است بعد از طلاق تا سه عادت ماهانه شوهر نکنند و عدّه نگه‌دارند، پس از آن آزادند، از آن طرف در حدیث معتبری که پیامبر اسلام ـ صلّی الله علیه و آله ـ یا ائمه ـ علیهم السّلام ـ وارد شده است که اگر زنی به عقد مردی در آید و پیش از آن‌که رابطة زناشوئی میان آن‌ها برقرار شود، زن مطلّقه شد، لازم نیست زن عدّه نگهدارد، در این صورت این حدیث در حقیقت مفسّر آن آیه است و به منزلة مخصص است و به هیچ وجه معارض نیستند؟ و از طرف دیگر خود قرآن حدیث پیغمبر(ص) را معتبر شمرده است و گفته است «ماآتاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا»« آنچه را رسول خدا براى شما آورده بگیرید (و اجرا کنید)، و از آنچه نهى کرده خوددارى نمایید»حشر ۷ و همچنین طبق آیه َ «أَنْزَلْنا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاس» «ما این ذکر [قرآن‏] را بر تو نازل کردیم، تا آنچه به سوى مردم نازل شده است براى آنها روشن سازى»نحل ۴۴ روایات پیامبر صلی الله علیه وآله معتبر است و باید عمل شود؛ زیرا احادیث حضرت مفسر قرآن است.

اما اینکه روایات درباره صلوات بر آل پیامبر (ص) را جعلی می دانید ، معلوم است در این مورد تحقیق نکرده اید؛ ای کاش به منابع معتبر خودتان رجوع می کردید و یا از علمای خودتان دراین مورد سؤال می کردید تا حقیقت برایتان روش می شد؛ زیرا دلایل محکم بر فرستادن صلوات بر آل محمد در تفسیر آیه شریفه ۵۶ أحزاب (ان الله و ملائکته یصلون على النبى یا ایها الذین آمنوا صلو علیه و سلموا تسلیماً) از رسول خدا (ص) به ما رسیده است و این احادیث از طریق شیعه و اهل سنت نقل شده و در همه آنها تأکید شده است که باید «آل محمد» به هنگام فرستادن صلوات ذکر شوند: و حتى در بعضى از این احادیث تصریح شده است که اگر در صلوات «آل محمد» ذکر نشود، آن ناقص است و نا تمام و رسول خدا از آن نهى کرده است از جمله:

ابن حجر که یکى از بزرگترین دانشمندان أهل سنت است در کتاب معروف خود الصواعق المحرقة» نقل مى کند که پیامبر (ص) فرمود:لا تصلوا علی الصلاة البتراء هرگز صلوات ناقص و ناتمام بر من نفرستید! عرض کردند صلوات ناقص و نا تمام چیست؟ آن حضرت فرمود: اینکه فقط بگوییند «اللهم صل على محمد» و سپس امساک کنید (و آل محمد را بر آن اضافه نکنید) بلکه بگویید «اللهم صل على محمد و على آل محمد»الصواعق المحرقة على أهل الرفض والضلال والزندقة ، أبو العباس أحمد بن محمد بن علی ابن حجر الهیثمی الوفاة: ۹۷۳هـ ، مؤسسة الرسالة - لبنان - الطبعة : الأولى ج ۲ ص ۴۳۰

همچنین وی از رسول خدا نقل مى کند که آن حضرت فرمود: «الدعاء محجوب حتى یصلى على محمد وأهل بیته اللهم صل على محمد وآله» هیچ دعاى مستجاب نمى شود مگر اینکه به محمد و اهلبیتش صلوات فرستاده شود » الصواعق ج۲ ص۴۳۴ و در این حدیث حتى واژه «على» میان « محمد و آل محمد» فاصله نشده است.
ابن حجر در جای دیگر می گوید:
بعد از نزول آیه ۵۶ سوره احزاب «ان الله و ملائکته یصلّون على النبى...» بعضى از اصحاب عرض کرد: یا رسول الله چگونه بر تو صلوات بفرستیم؟ پیامبر فرمود: «قولوا اللهم صل على محمد و على آل محمد».
سؤال صحابه و پاسخ آن حضرت بدین گونه که «اللهم صل على محمد و على آل محمد» دلیل روشن و واضح است بر اینکه (آیه مخصوص پیامبر نیست بلکه علاوه بر آن حضرت) اهل بیت و آل محمد (ص) داخل در آیه است و مراد خداوند هم آن حضرت و هم آل او مى باشد زیرا اگر تنها مراد آن حضرت بود احتیاج به سؤال نداشت و لازم نبود که پیامبر آنگونه پاسخ بدهد بنابراین صلوات بر آل محمد از جمله چیزهایى است که در آیه به آن امر شده است و پیامبر هم آنها را به منزله نمود قرار داده است.
این مطلب هم روشن است طبق آیه قرآن «و ما ینطق عن الهوى ان هو الا و حى یوحى»نجم/۳ـ۴. یا در آیه ى دیگر مى خوانیم «ما آتاکم الرسول فخذوه و ما نهاکم عنه فانتهوا» حشر/۷ .حدیث صحیح پیامبر اکرم (ص) به منزله وحى آسمانى است.
بخاطر همین ابن حزم که یکى از دانشمندان اهل سنت است در کتاب خود مى گوید: وحى از جانب خداوند بر پیامبرش بر دو قسم است:
۱ـ وحى اى که تلاوت مى شود و به صورت یک مجموعه تألیف و ترکیب شده مى باشد و داراى اعجاز است و آن همان قرآن کریم است.
۲ـ وحیى که به صورت روایت است و داراى اعجاز نیست و به صورت یک مؤلف مخصوصى نمى باشد و آن همان روایات نبوى است که مراد و مقصود خداوند را (از آیات قرآن) بیان مى دارد»الاحکام فى اصول الاحکام، جلد ۱، ص۹۳، چاپ دوم، سال ۱۴۰۷ هـ ۱۹۸۷م.

با توجه به مطالبی که گفته شد به سراغ آن أحادیثى می رویم که در تفسیر آیه ۵۶ سوره احزاب آمده است، و این احادیث در منابع معتبره اهل سنت هم آمده است و ما در اینجا به بعضى از آن احادیث اشاره مى کنیم.
۱ـ در صحیح بخارى از کعب بن عجره (یکى از صحابه معروف) نقل مى کند که به رسول خدا وحى عرض کردند: چگونگى سلام بر توا را دانسته ایم، اما صلوات بر تو چگونه باید باشد؟ فرمود: بگویید: خداوندا درود بفرست و بر محمد بر و آل محمد همان گونه که درود بر ابراهیم و آل ابراهیم فرستادى، و برکت بفرست و بر آل محمد، آن گونه که برکت فرستادى بر آل ابراهیم.. محمد بن إسماعیل أبو عبدالله البخاری الجعفی الوفاة: ۲۵۶ ، صحیح بخاری ، دار ابن کثیر , الیمامة - بیروت - ۱۴۰۷ - ۱۹۸۷ ، الطبعة : الثالثة ، تحقیق : د. مصطفى دیب البغا، ج ۵ ص ۲۳۳۸
۲از در صحیح بخارى در حدیث دیگرى آمده است: عبدالرحمن مى گوید: «کعب بن عجرة با من ملاقات کرد و گفت: آیا نمى خواهى به تو هدیه اى عطا کنم که از رسول خدا (ص) آن را شنیده ام؟ گفتم: بلى مى خواهم گفت: از رسول خدا (ص) سؤال کردیم چگونه بر شما اهل بیت صلوات بفرستیم همانا خداوند سلام دادن بر شما را به ما تعلیم کرده است؟ پیامبر فرمود: بگویید: خداوند بر محمد و آلش درود و صولت بفرست همانگونه که درود بر ابراهیم و آل او فرستادى...
صحیح البخاری ج ۳ ص ۱۲۳۳
و شبیه این روایات در صحیح مسلم ـ کتاب صلاة مبحث تشهد و فرستادن صلوات موقع تشهد ـ نیز آمده است.
۳ـ نویسنده کتاب معروف «التاج الجامع للأصول» شیخ منصور على ناصف در این باره توضیحى دارد به این گونه:
وقتى آیه «ان الله و ملائکته یصلون على النبى یا ایها الذین آمنوا صلوا علیه و سلموا تسلیما» نازل شد از رسول خدا (ص) سؤال شد اما کیفیت سلام بر تو را شناختیم آنگونه در تشهد نماز به ما تعلیم دادید که ما بگوییم: «السلام علیک ایها النبى و رحمة الله و برکاته» اما صلوات بر تو چگونه است؟
پیامبر اسلام (ص) فرمود: بگویید: خداوندا بر محمد و آل محمد درود فرست همانگونه که به آل ابراهیم درود فرستادى...التاج الجامع للأصول، ج۴، ص۲۱۱ و ۲۱۲، چاپ چهارم (احیاء التراث العربى، سال ۱۴۰۶ هـ

و لذا جمعى از فقهاء اهل سنت معتقد به وجوب صلوات در تشهد نماز هستند ابن قدامه فقیه معروف اهل سنت در کتاب خود «المغنى» مى گوید:
در تشهد اول باید بر پیامبر صلوات بفرسند و بگوید: اللهم صل على محمد و على آل محمد کما صلیت على ابراهیم... و صلوات فرستادن بر پیامبر و آلش در فتواى صحیح واجب است و شافعى و اسحاق نیز بر همین عقیده اند.
سپس از ابن راهویه که یکى از فقهاء اهل سنت است نقل مى کند به (اینکه) اگر کسى صلوات بر پیامبر در تشهد ترک، کند نمازش، باطل است و بعدد می گوید ظاهر مذاهب احمد (پیشواى معروف اهل سنت) نیز وجوب است. مغنى ابن قدامة، ج۱، ص۶۱۴ـ۶۱۵، چاپ اول، سال ۱۴۰۴. دار الفکر، بیروت
نویسنده کتاب «التاج الجامع للأصول» در ذیل آیه ۵۶ سوره احزاب «ان الله و ملائکة یصولن على النبى...» ([۱۳]).
۴ـ فخر رازى نیز در تفسیر خود در ذیل آیه ۵۶ سوره احزاب : می گوید: آیة شریف دلالت دارد بر فتواى شافعى دارد زیرا امر «صلو» ظاهر در وجوب است پس در تشهد صلوات واجب است.
بعد مى گوید از رسول خدا (ص) سؤال شد که چگونه بر تو صلوات بفرستیم؟ پیامبر(ص) فرمود: بگویید: خداوندا بر محمد و آلش درود فرست همانگونه بر ابراهیم و آل او صلوات فرستادى.التفسیر الکبیر أو مفاتیح الغیب ، فخر الدین محمد بن عمر التمیمی الرازی الشافعی الوفاة: ۶۰۴ ، دار الکتب العلمیة - بیروت - ۱۴۲۱هـ - ۲۰۰۰م ، الطبعة : الأولی التفسیر الکبیر ج ۲۵ ص ۱۹۶
۵ـ جلال الدین سیوطى در تفسیر معروف خود از صحیح بخارى و مسلم و ابو داود و ترمذى و نسائى و ابن ماجه و ابن مردویه و گروه دیگرى از کعب بن عجره نقل مى کند که مردى خدمت رسول خدا (ص) عرض کرد:
سلام بر تو را مى دانیم چگونه است اما صلوات و درود بر تو باید چگونه باشد؟ پیامبر (ص) فرمود: بگو: «اللهم صل على محمد و على محمد کما صلیت على آل ابراهیم انک حمید مجید اللهم بارک على محمد و على آل محمد کما بارکت على آل ابراهیم انک حمید مجید»
سپس نویسنده تفسیر «الدار المنشور» اضافه بر حدیث فوق ۱۸ حدیث دیگر نقل کرده که در همه آن ها تصریح شده که «آل محمد» را باید به هنگام صلوات ذکر کرد. تفسر الدار المنشور، ج۵، ص۲۱۶ به بعد ذیل آیه ۵۶ سوره احزاب
این احادیث که همه آنها از کتب معتبر برادران اهل سنت است آیا مجوز و دلیل قانع کننده نمى باشند؟!
آیا بهتر نیست تعصب کنار گذاشته شود و با تحقیق به دنبال حقیقت رفت؟
موفق باشید

گروه پاسخ به شبهات