آیه ۵۵ سوره مائده اگر فضیلت اختصاصی است چرا به صورت جمع آمده است؟
استاد قزوینی:nشما چند بار تکرار کردید. شما می‌گویید: انما دلیل بر حصر است؛ یعنی ولی شما الله و پیغمبر است و ولی شما مؤمنین، خود شما مؤمنین هستید.nآیا از این اتحاد ولی و مولی علیه لازم نمی‌آید؟nولیکم، خطاب به چه کسانی است؟nخطاب به یهودی‌ها که نیست، خطاب به مؤمنین است.nای مؤمنین ولی شما، خود شما مؤمنینی هستید که به خدا ایمان آوردید.nمن به شما بگویم: ولی شما خود شما هستید.nآیا این با حکمت الهی درست است؟nولی شما آن کسانی هستند که به خدا ایمان آوردند و نماز می‌خوانند و در رکوع زکات می‌دهند. و او در آیه که می‌فرماید: وهم راکعون، این واو حالیه است.nهمه گفتند که این واو حالیه است.nاگر علی بن ابی طالب را استثناء کنید، در تاریخ احدی همچین اتفاقی برایش امکان پذیر نبوده است.nبیننده:nدر این آیه نیامده است که در حال رکوع زکات می‌دهند.nاستاد قزوینی:nوهم راکعون پس چیست؟ این واو حالیه است یا عاطفه؟nبیننده:nیعنی آن‌ها اهل رکوع هستند. نمی‌گوید: در حال رکوع زکات می‌دهند.nاستاد قزوینی:nاگر می‌خواست این را بگوید، می‌گفت:nوهم یرکعونnنمی‌گفت: وهم راکعون.nاگر بنا باشد آن معنا باشد، یقیمون الصلاة با صیغه جمع مضارع و یؤتون الزکاة و بعد هم یرکعون می‌آمد.nبیننده:nاین حال آن‌ها است. این واو که بر سر هم آمده است، حال است برای یقیمون و یؤتون. پس چرا در اینجا با فعل مضارع آمده است؟nاستاد قزوینی:nلازمه آن این است که خدای عالم بفرماید: ولی شما آن کسانی هستند که نماز می‌خوانند و در حال رکوع زکات می‌دهند و این در خارج نیافتاده است و باعث می‌شود که خدای عالم ولی مؤمنین را کسی قرار دهد که وجود خارجی ندارد.nبیننده:nاین ۳ آیه‌ای که من به عنوان تکمله موضوع خدمت شما عرض می‌کنم...nاستاد قزوینی:nاین را جواب دهید. آقای آلوسی را همه شما قبول دارید.nایشان در کتاب روح المعانی می‌گوید:nوغالب الأخباریین على أنها نزلت فى على کرم الله تعالى وجههnروح المعانی، ج ۶، ص ۱۶۷nدر چند صفحه بعد قریب به این مضمون می‌گوید:nوالآیة عند معظم المحدثین نزلت فى على کرم الله تعالى وجهه حین أعطی خاتمه بالسائل وهو راکعnایشان در حقیقت یک ادعای اجماع می‌کند.nشما شبهه را مطرح می‌کنید که به صیغه جمع آمده است.nاگر بحث ادبی است، زمخشری که از علمای شما است، هم مفسر و هم ادیب است.nزمخشری می‌گوید:nفإن قلت کیف صح ان یکون لعلی رضی الله عنه واللفظ لفظ جماعة قلت جیء به على لفظ الجمع وإن کان السبب فیه رجلا واحدا لیرغب الناس فی مثل فعله فینالوا مثل ثوابه ولینبه على ان سجیة المؤمنین یجب ان تکون على هذه الغایة من الحرص على البر والإحسان وتفقد الفقراءnالکشاف، ج ۱، ص ۶۸۲ و ۶۸۳nجواب شما را آقای زمخشری داده است.nزمخشری می‌گوید: من پاسخ می‌دهم: برای این به صیغه جمع آمده است، تا مردم راغب و تشویق شوند و آن فضیلتی را که علی پیدا کرد، آن‌ها هم پیدا کنند.nآیه به صورت جمع آمده است و خداوند می‌خواهد با این صیغه جمع به همه مسلمان‌ها بفرماید: شما هم در احسان کردن و تفقد فقراء این چنین باشید.nاگر شما در نماز بودید و یک سائلی آمد، نگو من نمازم را تمام کنم و بعد به این نیازمند کمک کنم؛ همان طوری که علی بن ابی طالب در سر نماز به ایشان کمک کرد، شما هم کمک کنید.nآقای آلوسی می‌گوید:nوذکر علماء العربیة أنه یکون لفائدتین: تعظیم الفاعل وأن من أتى بذلک الفعل عظیم الشأن بمنزلة جماعةnروح المعانی، ج ۶، ص ۱۶۷nادبای عرب برای این که به صیغه جمع آمده است، ۲ فایده آوردهاند.nخدای عالم خواسته از علی بن ابی طالب که این کار را کرده است، تعظیم کند.nکسی که همچین کاری کرده است، کار بزرگی کرده است و گویا کار جماعت را انجام داده است؛ همان طوری که در مورد حضرت ابراهیم می‌فرماید:nکقوله تعالى: إن إبراهیم کان أمة لیرغب الناس فى الاتیان بمثل فعله وتعظیم الفعل أیضا حتى أن فعله سجیة لکل مؤمنnروح المعانی، ج ۶، ص ۱۶۷nهمان تعبیری را که آقای زمخشری داشته است.nاین ۲ تن از علمای بزرگ اهل سنت دلیل این که چرا به صیغه جمع آمده است را توضیح دادند.nمن ۲۰۰ آیه در قرآن برای شما می‌آورم که جمع آمده است و از آن مفرد اراده شده است.nبیننده:nوالذین آمنوا، مفهوم عام به خود می‌گیرد یا مفهوم خاص؟nاستاد قزوینی:nشما جواب آلوسی و زمخشری را بدهید.nبیننده:nهم رجال و نحن رجال.nاین جواب شما است. آن‌ها مردانی هستند و ما هم مردانی هستیم در مقایسه با فهم مسائل.nاستاد قزوینی:nثبت الامر ثم انقشnما نه از سواد و نه از معلومات شما خبر نداریم.nمن با همه احترامی که برای شما قائل هستم، آقای آلوسی و زمخشری از استوانه‌های علمی هستند. این همه تألیفات دارند و این همه زحمت کشیده‌اند.nشما که می‌گویید: نحن رجال، شما هم کارهای علمی‌تان را به اندازه ۱۰ صفحه برای ما ارسال کنید. این حرف‌هایی که امروز گفتید، همه بی‌اساس بوده است.nبیننده:nاگر شما چاپش را ضمانت کنید، من این را چاپ می‌کنم.nاین چند آیه را شما چه جوابی می‌دهید؟nوَأَمْرُهُمْ شُورَى بَیْنَهُمْnسوره شوری آیه ۳۸nامر به صورت مصدر آمده است و اضافه بر هم شده است.nوَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آَمَنُوا مِنْکُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضَى لَهُمْ وَلَیُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا یَعْبُدُونَنِی لَا یُشْرِکُونَ بِی شَیْئًا وَمَنْ کَفَرَ بَعْدَ ذَلِکَ فَأُولَئِکَ هُمُ الْفَاسِقُونَnسوره نور آیه ۵۵nخدای تبارک و تعالی وعده داده است به کسانی که از شما ایمان آوردهاند.nضمیر «کم» خطاب عام است و همه اهل ایمان را در خودش جای می‌دهد.nاستاد قزوینی:nشما چرا حرف‌های بی‌ربط می‌زنید؟ قرآن می‌فرماید:nوَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَکُمْnسوره نساء آیه ۶۱nخود ابن کثیر می‌گوید: مراد از نساء فاطمه است.nوَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَکُمْnسوره نساء آیه ۶۱nآیا این جمع است یا خیر؟nمراد از انفسنا علی بن ابی طالب است.nلَا یَنْهَاکُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِینَ لَمْ یُقَاتِلُوکُمْ فِی الدِّینِ وَلَمْ یُخْرِجُوکُمْ مِنْ دِیَارِکُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَیْهِمْ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَnسوره ممتحنه آیه ۸nدر اینجا ۵ جمع است که بخاری گفته است: مراد از این ۵ جمع، همسر خلیفه اول قتیله بوده است.nیَسْتَفْتُونَکَ قُلِ اللَّهُ یُفْتِیکُمْ فِی الْکَلَالَةِ إِنِ امْرُؤٌ هَلَکَ لَیْسَ لَهُ وَلَدٌ وَلَهُ أُخْتٌ فَلَهَا نِصْفُ مَا تَرَکَ وَهُوَ یَرِثُهَا إِنْ لَمْ یَکُنْ لَهَا وَلَدٌ فَإِنْ کَانَتَا اثْنَتَیْنِ فَلَهُمَا الثُّلُثَانِ مِمَّا تَرَکَ وَإِنْ کَانُوا إِخْوَةً رِجَالًا وَنِسَاءً فَلِلذَّکَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَیَیْنِ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمْ أَنْ تَضِلُّوا وَاللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌnسوره نساء آیه ۱۷۶nصحیح مسلم قریب به این مضمون می‌گوید:nنزلت فی جابر بن عبد اللهnصحیح مسلم، ج ۳، ص ۱۲۳۴nصیغه جمع است و مراد از آن جابر بن عبد الله انصاری است.nیَسْأَلُونَکَ مَاذَا یُنْفِقُونَnسوره بقره آیه ۲۱۵nمراد از یسألونک که صیغه جمع است، عمرو بن جموح است.nلَقَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّذِینَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ فَقِیرٌ وَنَحْنُ أَغْنِیَاءُ سَنَکْتُبُ مَا قَالُوا وَقَتْلَهُمُ الْأَنْبِیَاءَ بِغَیْرِ حَقٍّ وَنَقُولُ ذُوقُوا عَذَابَ الْحَرِیقِnسوره آل عمران آیه ۱۸۱nقرطبی و دیگران آوردهاند که این حی بن اخطب است.n۲۰۰ آیه در قرآن وجود دارد که کتب اهل سنت گفته‌اند که جمع آمده است و فرد اراده شده است.nاین یک امر شایع در قرآن است. من تعجب می‌کنم که یک عالم اهل سنت این قدر از اصطلاحات قرآنی بی‌اطلاع باشد.nبیننده:nاجازه دهید که من آیه را توضیح دهم.nاستاد قزوینی:nآن آیه ارتباطی با موضوع ندارد. از شما تشکر می‌کنیم.nبیننده:nمن که صحبت نکردم. اجازه دهید که من چند دقیقه دیگر صحبت کنم.nاستاد قزوینی:nآن آیه‌ای که شما می‌آورید، ارتباطی با موضوع ندارد. شما فقط وقت ما و بینندگان را می‌گیرد.nبیننده:nمسئله خلافت و امامت است.nاستاد قزوینی:nبحثی که من از زمخشری و آلوسی ارائه دادم و ۱۰ آیه بیان کردم که جمع آمده است و مفرد از آن اراده شده است. شما ۲۰ دقیقه صحبت کردید. بینندگان قضاوت می‌کنند.n |
