با سلام

دوست گرامی

در پاسخ اجمالی شما اینگونه گفته میشود که لغت امت دارای مفاهیم و مصادیق متعددی است، اضافه بر این مطلب، در روایات شیعه و سنی تصریح شده است که هر قومی با امام خود محشور و شناخته خواهد شد، همچنین تصریح شده است که از همه انبیاء و رسل عهد گرفته شده است که پیامبر صلی الله علیه و آله و اهل بیت را نصرت کنند و ملتزم به مفاد معرفی شده از سوی آنها برای هدایت باشند و در یک جمله امام معصوم برای همه انبیاء و رسل، علم هدایت و رهبری و تدبیر است و رهبر تمام رهبران و انبیاء و رسل دیگر بوده و همچنین انبیاء نیز امت های خود را به این مورد ملتزم کرده اند، به این مطلب پیامبر صلی الله علیه و آله نیز تصریح کرده اند و فرموده اند که ولایت هدایت یافته ها بعد از پیامبر صلی الله علیه و آله با امیرالمومنین علیه السلام است و لغت هدایت یافته ها مطلق است و شامل همه امت های قبل و بعد از پیامبر صلی الله علیه و آله میباشد:

لغت قاده دارای معنای راهبری و هدایت می باشد:

قَالَ الْخَلِیلُ (القَوْدُ) أَنْ یَکُونَ الرجُلُ أَمَامَ الدَّابَّةِ آخِذاً بِقِیَادِهَا وفیه : والقائد واحد القوّاد والقادة

المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر ج‏۲ ۵۱۸

خلیل بر این عقیده است که قود به معنای این است که شخص جلوی مرکب خود حرکت کرده است و مهار مرکب را در اختیار گرفته و از قبیل است قائد که مفرد آن است و جمع آن قواد و قاده است.

لغت امت هم معانی و استعمالات متعدد دارد:

امت هم به معنای تمام خلق یا پیروان یک پیامبر صلی الله علیه و آله اطلاق شده است، گاهی امت به معنای کسی که جامع نیکی ها و فضیلت ها باشد و به طور خلاصه عصاره فضائل ملت باشد، اطلاق شده است مانند اینکه حضرت ابراهیم علی نبینا و آله و علیه السلام آمده است:

إنّ إبراهیم کان أمة قانتا للَّه

از استعمالات دیگر امت، استعمال امت در معنای غیرانسانی می باشد

وما من دابة فی الأرض ولا طائر یطیر بجناحیه إلا أمم أمثالکم سوره انعام، آیه ۳۸،

بنابراین امت به معنای مطلق انسان و غیر انسان می آید

در سوره اسراء آمده است که اتباع هر کسی با امامشان خوانده شده و بر انگیخته خواهند شد:

یَوْمَ نَدْعُوا کُلَّ أُنَاسٍ بِإِمَامِهِمْ فَمَنْ أُوتِیَ کِتَابَهُ بِیَمِینِهِ فَأُولَئِکَ یَقْرَءُونَ کِتَابَهُمْ وَلَا یُظْلَمُونَ فَتِیلًا سوره اسراء، آیه ۷۱

(به یاد آورید) روزی را که هر گروهى را با فرامیخوانیم، کسانی که نامه عملشان به دست راستشان داده شود، آن را (مسرت) می‏خوانند؛ و بقدر رشته شکاف هسته خرمایی به آنان ظلم نمی شود

در آیه شریفه قبل بیان شد که هر قومی با اعتبار و نام امام خود فراخوانده میشود، اضافه براین مطلب همه انبیاء و پیامبران خود را ملتزم و متعهد به پیامبر صلی الله علیه و آله و حضرات امامان معصوم قرار داده اند:

در قرآن مجید سوره آل عمران آیه ۸۱ خداوند می­فرماید:

وَإِذْ أَخَذَ اللَّهُ مِیثَاقَ النَّبِیِّینَ لَمَا آَتَیْتُکُمْ مِنْ کِتَابٍ وَحِکْمَةٍ ثُمَّ جَاءَکُمْ رَسُولٌ مُصَدِّقٌ لِمَا مَعَکُمْ لَتُؤْمِنُنَّ بِهِ وَلَتَنْصُرُنَّهُ قَالَ أَأَقْرَرْتُمْ وَأَخَذْتُمْ عَلَى ذَلِکُمْ إِصْرِی قَالُوا أَقْرَرْنَا قَالَ فَاشْهَدُوا وَأَنَا مَعَکُمْ مِنَ الشَّاهِدِینَ

(به خاطر بیاورید) هنگامى را که خداوند، از پیامبران (و پیروان آنها)، پیمان مؤکّد گرفت، که هر گاه کتاب و دانش به شما دادم، سپس پیامبرى به سوى شما آمد که آنچه را با شماست تصدیق مى‏کند، به او ایمان بیاورید و او را یارى کنید، سپس (خداوند) به آنها گفت: «آیا به این موضوع، اقرار دارید؟ و بر آن، پیمان مؤکّد بستید؟» گفتند: « (آرى) اقرار داریم» (خداوند به آنها) گفت: «پس گواه باشید و من نیز با شما از گواهانم.»».

مفسرین گفته اند که منظور از جمله «ثُمَّ جَاءَکُمْ رَسُولٌ مُصَدِّقٌ لِمَا مَعَکُمْ لَتُؤْمِنُنَّ بِهِ وَلَتَنْصُرُنَّهُ»، پیامبر خاتم حضرت محمد می­باشد

طبری ذیل این آیه روایات متعددی ذکر می­کند و در نهایت تصدیق می­کند که منظور از «رسول» در این آیه، پیامبر اکرم می­باشد، یکی از این روایات بیان میشود:

حدثنا الحسن بن یحیى ، قال : أخبرنا عبد الرزاق قال : أخبرنا معمر . قال : أخبرنا ابن طاوس ، عن أبیه فی قوله : ( وإذ أخذ الله میثاق النبیین لما آتیتکم من کتاب وحکمة ) قال : أخذ الله میثاق النبیین : أن یصدق بعضهم بعضا ، ثم قال : ( ثم جاءکم رسول مصدق لما معکم لتؤمنن به ولتنصرنه ) قال : فهذه الآیة لأهل الکتاب أخذ الله میثاقهم أن یؤمنوا بمحمد ویصدقوه .

در این روایت بیان شده است که این ایه خطاب به اهل کتاب است و از آنان پیمان گرفته شده است که رسولی خواهد آمد که باید به او ایمان بیاورید و او را نصرت کنید.

وأولى الأقوال بالصواب عندنا فی تأویل هذه الآیة : أن جمیع ذلک خبر من الله عز وجل عن أنبیائه أنه أخذ میثاقهم به ، وألزمهم دعاء أممهم إلیه والاقرار به ، لان ابتداء الآیة خبر من الله عز وجل عن أنبیائه أنه أخذ میثاقهم ، ثم وصف الذی أخذ به میثاقهم ، فقال : هو کذا وهو کذا ... فتأویل الآیة :

محمد بن جریر بن یزید بن کثیر بن غالب الآملی، ابو جعفر الطبری، تفسیر الطبری (جامع البیان عن تأویل آی القرآن)، ۳۰ جلدی، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۵هـ، ج۳، صص ۳۳۱ تا ۳۳۴.

در نهایت در جمع بندی بین روایات مختلف که یک مورد از آنها از طبری ذکر شد که خدا از همه پیامبران میثاق و پیمان به نصرت پیامبر صلی الله علیه و آله گرفت و همه انبیاء و پیامبران را ملزم به دعوت امت های خود به همین پیمان کرد.

در روایت شریفی از امام صادق علیه السلام آمده است که پیامبر صلی الله علیه و آله خود و اهل بیتشان را امام همه مردم معرفی میکنند:

مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبْدِ اللَّه بْنِ غَالِبٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ لَمَّا نَزَلَتْ هَذِه الآیَةُ : ( یَوْمَ نَدْعُوا کُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِمْ قَالَ الْمُسْلِمُونَ یَا رَسُولَ اللَّه ألَسْتَ إِمَامَ النَّاسِ کُلِّهِمْ أَجْمَعِینَ قَالَ فَقَالَ رَسُولُ اللَّه ص أَنَا رَسُولُ اللَّه إِلَى النَّاسِ أَجْمَعِینَ ولَکِنْ سَیَکُونُ مِنْ بَعْدِی أَئِمَّةٌ عَلَى النَّاسِ مِنَ اللَّه مِنْ أَهْلِ بَیْتِی

جابر از امام صادق علیه السلام روایت میکند وقتی این آیه نازل شد، مسلمانان از پیامبر صلی الله علیه و آله به پیامبر صلی الله علیه و آله پرسیدند آیا شما امام همه هستید؟ پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند که من امام همه مردم به طور کامل خواهم بود و بعد از من نیز اهل بیت من امام همه مردم خواهند بود.

یا علی! بک یهتدی المهتدون من بعدی

ای علی بعد از من طالبان هدایت به واسطه توهدایت میشوند(علم هدایت به دست توست)

در آیه شریفه مفاد تفسیر و برخی از آیات دیگر تثبیت شده است که به صراحت بیان شده است که هدایتگری پیامبر صلی الله علیه و آله اختصاص به امت خودش ندارد و همه هدایت یافته ها در تمام امت ها تحت هدایتگری او هستند

إِنَّما أَنْتَ مُنْذِرٌ وَلِکُلِّ قَوْم هاد

تو انذار دهنده هستی و برای همه اقوام هادی و رهبر هستی

در منابع اهل سنت به لزوم التزام و دادن میثاق و پیمان توسط پیامبران به مفاد دعوت و امامت پیامبر صلی الله علیه و آله و اهل بیت تصریح شده است:

أخبرنا أبوسعد بن أبی صالح الکرمانی وأبو الحسن مکی بن أبی طالب الهمدانی قالا أنا أبو بکر بن خلف أنا الحاکم أبو عبد الله الحافظ حدثنی محمد بن مظفر الحافظ ناعبد الله بن محمد بن غزوان نا علی بن جابر نا محمد بن خالد بن عبد الله نا محمد بن فضیل نا محمد بن سوقة عن إبراهیم عن الأسود عن عبد الله قال

قال النبی صلى الله علیه وسلم یا عبد الله أتانی ملک فقال یا محمد ) واسأل من أرسلنا من قبلک من رسلنا ( على ما بعثوا قال قلت على ما بعثوا قال على ولایتک وولایة علی بن أبی طالب

تاریخ مدینة دمشق ج ۴۲ ص ۲۴۱ تاریخ مدینة دمشق وذکر فضلها وتسمیة من حلها من الأماثل ، اسم المؤلف: أبی القاسم علی بن الحسن إبن هبة الله بن عبد الله الشافعی الوفاة: ۵۷۱ ، دار النشر : دار الفکر - بیروت - ۱۹۹۵ ، تحقیق : محب الدین أبی سعید عمر بن غرامة العمری

پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود که ملکی آمد به من گفت از کسی که پیامبران قبلی را فرستاد، ماهیت بعثت آنها راسوال کن، من هم سوال کردم که آن پیامبران بر چه چیزی مبعوث شدند؟ فرمود بر ولایت تو و ولایت علی ابن ابیطالب

مرحوم مجلسی در شرح کتاب تهذیب پیرامون قاده الامم میفرماید.

و قادة الأمم أی: طوائف هذه الأمة إلى معرفة الله و طاعته فی الدنیا بالهدایة، و إلى درجات الجنان فی الآخرة بالشفاعة، أو قادة مؤمنی جمیع الأمم فی الآخرة، فإن لهم الشفاعة الکبرى، بل فی الدنیا أیضا، لأن بالتوسل إلى أنوارهم المقدسة اهتدى الأنبیاء و أممهم.

ملاذ الأخیار فی فهم تهذیب الأخبار - العلامة المجلسی - ج ۹ ص ۲۴۹

قاده الامم یعنی رهبری برای هدایت طائفه های این امت به سوی شناخت خدا و اطاعت از خدا و به سوی درجات بهشت در آخرت با شفاعتی که از امت میکنند، یا اینکه رهبری همه امت ها در آخرت، حقیقتا برای امامان شفاعت بزرگی است، بلکه در دنیا هم امامان رهبران هدایت برای همه مومنین هستند، برای اینکه با توسل به انوار مقدسه امامان، انبیاء و امتهای آنان هدایت میشوند

در توقیعی از امام عسکری آمده است که انبیاء را استفاده از برکات اهل بیت معرفی کرده اند:

کتاب المحتضر للحسن بن سلیمان : روی أنه وجد بخط مولانا أبی محمد العسکری ( علیه السلام ) : أعوذ بالله من قوم حذفوا محکمات الکتاب ونسوا الله رب الأرباب والنبی وساقی الکوثر فی مواقف الحساب ، ولظى والطامة الکبرى ونعیم دار الثواب فنحن السنام الأعظم ، وفینا النبوة والولایة والکرم ، ونحن منار الهدى والعروة الوثقى ، والأنبیاء کانوا یقتبسون من أنوارنا ، ویقتفون من آثارنا ،

بحار الأنوار - العلامة المجلسی - ج ۲۶ ص ۲۶۴

امام عسکری علیه السلام فرمودند: پناه به خدا از مردمی که محکمات کتاب را حذف کرده و خدا را به عنوان مسبب همه امور فراموش کرده اند و نبی و ساقی کوثر را از یاد برده اند.....................................و ماهستیم که نشانه های هدایت هستیم، ریسمان محکم هستیم و انبیاء از انوار ما بهره میبرند و دنباله روی آثار ما هستند.

با بیانات یاد شده که از منابع عامه و خاصه بیان شد به وضوح به اثبات میرسد هرکدام از انبیاء که امت های خود به نام آنها شناخته میشوند، تابع پیامبر صلی الله علیه و آله و اهل بیت بوده و خود انبیاء نیز متعهد به این تابعیت و التزام بوده و امت های خود را نیز به این التزام و رهبری وقیادت دعوت و مامور کرده اند و به این صورت است که هیچ هدایت یافته ای را نمی یابید مگر اینکه با واسطه یا بی واسطه تابع دستورات و مفاد هدایت آمیز پیامبر صلی الله علیه و آله و اهل بیت علیهم السلام باشد.

گروه پاسخ به شبهات

موسسه حضرت ولیعصر عجل الله تعالی فرجه الشریف

نظر شما: * نام: * پست الکترونیکی: * متن نظر : * کد امنیتی:

بازگشت