درباره ما

آیا عبد المطلب نذر کرده بود که یکی از ۱۰ پسرش را قربانی کند؟ آیا حضرت زینب شامیان را نفرین کرده است؟
کد سؤال: ۲۳۵۲۳امامت و ائمه (علیهم السلام) »امامت خاصه »امام علی (ع) »فرزندان »حضرت زینب (س)
نبوت »حضرت محمد (ص)
تعداد بازدید: ۱۴۹
آیا عبد المطلب نذر کرده بود که یکی از ۱۰ پسرش را قربانی کند؟ آیا حضرت زینب شامیان را نفرین کرده است؟

باسلام

دوست گرامی

در مورد سوال اولتون، نظر اقای غفاری محقق کتاب من لایحضر الفقیه را نقل می کنیم که در ذیل همین داستان در کتاب مذکور بیان شده:

شرح: «این خبر از نظر سند ضعیف است زیرا حمّاد بن عیسى در تمام کتب موجوده بلا واسطه از حریز نقل مى‏کند، و حریز خود شیخ اجازه اوست، و در این حدیث مع الواسطه از وى نقل کرده است، دیگر اینکه حریز از اصحاب امام صادق و موسى بن جعفر علیهما السّلام است و گویند از امام صادق بیش از دو حدیث نقل نکرده و امام باقر علیه السّلام را درک نکرده است و در این حدیث بلا واسطه از امام باقر علیه السّلام روایت کرده لذا سند عیب دارد و باصطلاح مضطرب است و ظاهرا باید حماد بن عیسى از حریز از شخصى که از امام نقل کرده باشد و تحریف شده و بنا بر این حدیث مرسل است، این از نظر سند.

و امّا از نظر متن عبد اللَّه را پسر آخر شمرده و حال آنکه حمزة بن عبد المطلب با رسول خدا هم سنّ است و او یا عباس بن عبد المطلب کوچکترین فرزند عبد المطلب است چنان که کتب انساب عرب ذکر کرده‏اند و البتّه پاره‏اى بیش از ده پسر گفته‏اند و تا سیزده تن نام برده‏اند. ولى این قول مورّخین قرون بعد است نه از علماى انساب عرب. و از گفته‏هاشان پیداست که رجما بالغیب و پریشان سخن گفته‏اند نه از روى اطّلاع زیرا غالبا نوشته‏اند که عبد اللَّه کوچکترین فرزند بود با اینکه قائلند که نذر این بود که چون خداوند به عبد المطّلب ده پسر دهد یکى یا آخرین را قربانى کند و آخرین بهر صورت یا حمزه و یا عبّاس است، و این قبیل سخنها افسانه است نه مطلب قابل اعتماد.

بارى آنچه در این باره یعنى در باره ذبح عبد اللَّه و داستان او گفته شده اگر دقیق بررسى شود مشخص مى‏شود که از قصّه‏هائى است که داستان‏سرایان سنّى منش پرداخته‏اند و جملگى از کسانى هستند که عبد المطلب را مشرک مى‏دانند چون این کار

یعنى نذر نمودن به قربان کردن فرزند بنا به صریح آیات قرآنى منحصر به مشرکین بوده است و از موّحدین کسى را این چنین نذرى نیست. و حضرت ابراهیم علیه السّلام نیز نذر نکرد بلکه چنان که صریح آیات است از طرف خداوند به انجام این کار مأمور گشت و قرآن خود در مقام تشنیع و توبیخ مشرکین مى‏فرماید: کَذلِکَ زَیَّنَ لِکَثِیرٍ مِنَ الْمُشْرِکِینَ قَتْلَ أَوْلادِهِمْ شُرَکاؤُهُمْ لِیُرْدُوهُمْ وَ لِیَلْبِسُوا عَلَیْهِمْ دِینَهُمْ- الى قوله- فَذَرْهُمْ وَ ما یَفْتَرُونَ و این چنین در نظر بسیارى از مشرکان عمل قربانى فرزند را رؤساى بتکده‏ها نیکو نشان دادند تا آنان را از دینشان به راه غلط ببرند- تا آنکه فرمود: آنها را در همان ضلالتشان واگذار و با آنچه از این خرافات مى‏بافند رها کن.

جالب اینکه در ذیل این آیه مفسّران غیر شیعه جملگى گفته‏اند که آیه در شأن عبد المطّلب است و تنها او را مصداق واقعى و اوّلیّه آیه دانسته‏اند، و ساده لوحان نیز بدون تأمّل پذیرفته‏اند در حالى که عبد المطّلب از حنفا است یعنى از کسانى است که در زمان خود تنها موحّد بوده، چنان که در حدیث صحیح کافى از زرارة بن اعین از امام صادق علیه السّلام است که فرمود:

«یحشر عبد المطّلب یوم القیامة امّة وحده، علیه سیماء الأنبیاء و هیبة الملوک»

عبد المطلب در روز قیامت خود تنها وارد محشر خواهد شد در حالى که داراى قیافه انبیاء و هیبت پادشاهان است. یعنى هنگامى که مردم فوج فوج و صف بندى شده به محشر احضار مى‏شوند او خود به تنهائى با آن متانت و بزرگوارى و هیبت وارد مى‏شود چرا که در زمان خود به توحید و دین حقّ در میان قریش و طایفه و اهل دیار خویش منفرد بود و همکیش نداشت. یا احادیث دیگرى در این باره که در باب تاریخ مولد النّبى کتاب کافى ذکر شده است، و نیز عبد المطلب داراى سنّت‏هاى بسیارى است که همه را اسلام امضاء کرده و مورّخین ذکر کرده‏اند از قبیل تحریم شرب خمر و حرمت زنا و معیّن کردن صد تازیانه حدّ براى آن، و بریدن دست سارق، و تبعید زنان عشرتکده‏دار، و نهى و جلوگیرى از زنده بگور کردن دختران، و حرمت نکاح زنانى که با انسان محرمند، و نهى از بام خانه وارد شدن، و جلوگیرى از عریان طواف کردن کعبه، و لزوم وفاء به نذر، و حرمت ماههاى چهارگانه داشتن، و

خصم را در صورت سر باز زدن از حقّ به مباهله خواندن، و تعیین دیه کامل به یک صد شتر و و و ... که اینها دلالت بر فکر روشن و عظمت روح و بزرگى و کرامت نفس و اندیشمندى او مى‏کند، و از این رو رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله بدو مباهات مى‏کرد و با کمال سر بلندى در مقابل دشمن مى‏فرمود:

أنا النّبى لا کذب أنا ابن عبد المطّلب‏

و مردى با این شخصیت ممتاز و عقل سرشار که با ابرهه چنان رفتارى کرد که او را به حیرت انداخت و جان خود و همه مردم شهر را از آسیب در امان داشت و در آن موقعیّت حسّاس که دل همه سیاستمداران را به وحشت مى‏انداخت با کمال قدرت نفس از کنار آن گذشت و تا نابودى دشمن چیزى از دست نداد! چگونه چنین نذرى مى‏کند و قتل کودک معصومى را موجب تقرّب به خدا مى‏داند و بسیار کودکانه است که فکر کنیم کار نادرست و مخالف فطرتى اگر براى رضاى خدا انجام شود درست است و صواب، و امّا اگر براى بت‏ها باشد آن وقت شرّ و فساد است، قرآن این عمل را از سنّت‏هاى مشرکان مى‏شمرد و عبد المطّلب نه مشرک بود و نه تابع مشرکین، و نذر کشتن فرزند و قطع رحم کاملا احمقانه است چه براى خدا و چه براى بت و او به حقیقت از امثال این گونه تهمت‏ها مبرّا است.

و بنظر مى‏رسد که وى نذر کرده بود که چنانچه خداوند به او ده فرزند نرینه عنایت فرماید براى هر کدام بمرور زمان ده شتر عقیقه و قربانى کند و این عمل را پس از فرزند آخرى یا قبل از او انجام داد، و افرادى با غرض‏ورزى آن را داستانى بدین صورت درآورده، ترویج کردند و ساده لوحان بدون تأمّل پذیرفتند و نقل کردند و رفته رفته در کتب حدیث داخل شد و مورد استفاده مفسّرین اهل سنّت که آباء پیغمبر را مشرک مى‏دانند قرار گرفت چنانچه از زمخشرى تا سیّد قطب همه در ذیل آیه شریفه:

وَ کَذلِکَ زَیَّنَ لِکَثِیرٍ مِنَ الْمُشْرِکِینَ- تا آخر مصداق حقیقى و اوّلیه آن را عبد المطّلب مى‏شمرند.

و در یکى دو روایت که صدوق در خصال نقل کرده آمده است که رسول‏

خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمود:

«أنا ابن الذّبیحین»

یعنى من فرزند دو ذبیح هستم، این روایات را که در ضمن سند آن عبد اللَّه بن داهر احمرى است و وى را ضعیف گفته‏اند و دیگر ابن بطّه است که استاد صدوق- علیه الرّحمه- احادیثش را ردّ کرده و گفته است وى در نقل مسانید مخلّط است، و أبو قتاده و وکیع جرّاح که هر دو سنّى مشربند و توثیق هم نشده‏اند- نمى‏توان پذیرفت خصوصا اگر بر خلاف اصول مذهب باشد، و در یک حدیث در همان کتاب آمده که مراد از ذبیحین اسماعیل و اسحاق است چه اسحاق پس از قضیّه اسماعیل تمنّا مى‏کرد و غبطه مى‏خورد و مى‏گفت: کاش این امتحان براى من هم پیش مى‏آمد تا من نیز مانند برادرم درجاتى نزد خداوند کسب مى‏کردم، خداوند به همین تمنّاى وى ارج نهاد و به فرشتگان فرمان داد او را در آسمان ذبیح بخوانید، و رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله به اعتبار اینکه عمّ را «أب» خوانند فرمود: من فرزند دو ذبیح هستم، ذبیح آسمان و ذبیح زمین هر چند که هیچ کدام در واقع ذبح نشده‏اند. و البتّه قصّه ذبح عبد اللَّه را بزرگان شیعه هم مانند ابن شهر آشوب نقل کرده‏اند ولى باید دانست که ابن شهر آشوب تضمین صحّت اخبار آن کتاب را نکرده جز اینکه در مقدّمه فرموده است من در این کتاب اخبارى را نقل مى‏کنم که در کتب هر دو فرقه سنّى و شیعه موجود است، و این بدان معنى نیست که آنچه در آن ذکر شده صحیح باشد، و با مراجعه مختصرى به آن کتاب مطلب روشن مى‏شود چون در آغاز گوید: عبد المطّلب مى‏پنداشت که قربانى کردن فرزند بهترین راه تقرّب بخداوند است. و نحن نجلّ ساحة عبد المطّلب عن ذلک، بالجملة اگر ما فرض کنیم هنگام قرعه‏کشى و قربانى حمزه یا عبّاس سه ساله بوده‏اند باید عبد اللَّه را داراى زن و فرزند بدانیم چون نوشته‏اند عبّاس دو سال قبل از میلاد رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله به دنیا آمد و حمزه برادر رضاعى آن حضرت بود، و بسیار از حق دور رفته‏ایم اگر بپنداریم عبد المطّلب پسر همسر و فرزنددار خود را بتصوّرى واهى بقربانگاه کشیده باشد

ترجمه کتاب من لایحضره الفقیه اقای غفاری ج۴ص۱۱۱


سوال دوم:

در این مورد، دقت شود که این قضیه با توجه به اینکه به طور کلی در کتب نقل شده است خدشه ی بر بانوی کرامت حضرت صدیقه ی یغری زینب سلام الله علیها وار نمی کند وصرفا بیان مظلومیت آن حضرت را می کند، چه آن که در نقل ها نیز آمده که بر سر حضرت پیامبر صلوات الله علیه شکمبه ها می ریختند و به ایشان سنگ می زدند و به شکل های مختلفی آن حضرت را مسخره می کردند که به تفصیل در تاریخ نقل شده

به عبارت دیگر این ماجرا صرفا خباثت باطنی طرف مقابل را نشان می دهد و مظلومیت عظیم اهل بیت علیهم السلام و درد ورنج های که به خاطر اسلام کشیده ند را حکایت می کند

گروه پاسخ به شبهات

موفق باشید

* نام:
* پست الکترونیکی:
* متن نظر :
* کد امنیتی:
  

بازگشت