با سلام

دوست گرامی

عقل و نقل اثبات کننده عصمت امام از زمان کودکی

الف: اثبات عقلی

مراجعه به مبانی عقلی و نقلی برای ما آشکار می کند که همان طور که اصل عصمت برای پیامبران و سایر امامان لازم است، زمان اتصاف و اتصال هر معصومی به عصمت هم باید از زمان کودکی آنها باشد؛ اما پیرامون اثبات عقلی عصمت از دوران صغر و کودکی و قبل از به عهده گرفتن منصب الهی، به یک مفهوم ساده و مورد قبول همه اشاره می کنیم، پیامبر و امام معصوم صلوات الله علیهم به واسطه ماموریتی که از ناحیه خدا دریافت می کنند، موظف هستند که سنت الهی پیرامون هدایت و راهنمایی وبعثت را به مردم ابلاغ و مردم را هرچه بیشتر به اطاعت و انقیاد از فرامین الهی فراخوانند و موانع هدایت و ارشاد مردم را به کمترین مقدار برسانند و غرض و حکمت الهی از مساله را محقق کنند، در این راه طبیعی است که پیشینه هر پیامبر و امامی در این اطاعت و انقیاد نقش دارد و چنانچه امام و پیامبری هر چند در کودکی سابقه گناه و معصیت یا فراموشی و ... داشته باشد، کمتر مورد توجه و اطاعت و وثاقت و اعتماد مردم و به تبع کمتر در ماموریت جلب مردم به سوی خدا موفق خواهد بود و به مجرد ادعا منصب الهی افراد زیادی از اطراف او منحرف خواهند شد و به او اعتماد نخواهند کرد و غرض بعثت انبیاء و رسل دچار خلل خواهد شد و خداوند حکیم هم کار خلاف عقل و حکمت انجام نمی دهد و فردی را به عنوان رسول و امام قرار نمی دهد در حالی که در مقطعی از زندگی دچار معصیت و سهو و نسیان باشد؛ طبیعتا رسول و امام هر اندازه سابقه درخشان تری در این راه داشته باشد، تبلیغ موفق تری خواهد داشت و افراد بیشتری را در این راه همراه خود خواهد کرد و اطمینان و وثاقت بیشتری نسبت به او حاصل خواهد شد، همان طور که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نیز با توجه به سابقه پاکی و امانت داری که قبل از رسالت خود داشتند، در این هدف موفقیت بیشتری به دست آوردند و مخالفین و مشککین در این راه به واسطه سابقه درخشانی که رسول اکرم صلی الله علیه و آله داشتند نتوانستند کاری از پیش ببرند، مرحوم شیخ مفید رضوان الله علیه به استنباط ساده عقلی تصریح کرده اند:

ما الدلیل على أنه معصوم من أول عمره إلى آخره ؟ فالجواب : الدلیل على ذلک أنه لو عهد منه فی سالف عمره سهو أو نسیان لارتفع الوثوق عن إخباراته ولو عهد منه خطیئة لنفرت العقول من متابعته فتبطل فائدة البعثة .

النکت الاعتقادیه، ص ۳۷، شیخ مفید

چه دلیلی بر این است که معصوم باید از اول عمر تا آخر عمرش معصوم باشد؟ جواب این است در صورتی که شخص در مقطعی از عمرش دارای سهو و نسیان باشد، وثوق و اطمینان از اخباری که میدهد از بین میرود و اگر مقطعی از عمرش خطایی از او سربزند، افکار وعقول از اطراف او دور می شود و با توجه به این مطلب هدف از بعثت که جلب مردم و هدایت آنها می باشد، از بین میرود.

این استنباط عقلی و این عبارت تصریح می کند که علاوه بر لزوم عصمت از دوران کودکی و قبل از برعهده گرفتن منصب الهی، شخص معصوم باید غیر از معصیت، از سهو و نسیان و....هم مبری باشد.

ب : اثبات نقلی

۱:آیه تطهیر

اضافه بر این دلیل عقلی، دلیل نقلی هم بر اثبات عصمت امامان از زمان کودکی موجود است که یکی از این دلیل های نقلی همان آیه تطهیر است؛ به موجب این آیه شریفه و اطلاق آن، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله قبل از رسالت هم عصمت داشته است و معقول نیست که ایشان عصمت نداشته باشد و بعد از رسالت عدم عصمت از ایشان دفع شود، پیرو این مطلب امام حسن و امام حسین علیهما السلام نیز که در زمان نزول آیه، کودک بوده اند نیز مشمول آیه تطهیر می باشند که اصولا معقول نیست که این دو کودک غیر معصوم باشند و با نزول آیه تطهیر، گناه و معصیت از آنها رفته باشد و ملکه عصمت برایشان حاصل شده باشد، بنابر این از همان دوران کودکی ملکه عصمت همراه امام معصوم می باشد؛ بنابراین اثبات عصمت امام معصوم از کودکی اضافه بروجه عقلی که بیان شد، دارای وجه نقلی هم می باشد که همان آیه تطهیر و برخی از موارد نقلی دیگر است.

۲: آیه ابتلاء(۱۲۴ سوره بقره)

اضافه بر استدلال عقلی و آیه تطهیر، آیه ۱۲۴ سوره بقره نیز بیان می کند که زمان عصمت پیامبر و امام از گناه و نسیان وابسته و اختصاص به زمان بر عهده گرفتن منصب الهی نمی باشد؛ در بخشی از این آیه بیان شده است «لاینال عهدی الظالمین»، ظلم در لغت به معنای قرار دادن شیء درغیر مکان آن است و نتیجه آن نرسیدن مقام امامت به ظالم است و با توجه به مطلق بودن آیه نمی توان زمان برای شروع آن بیان کرد، بلکه شخص به مقتضای عقل و نقل که مقداری در قسمت قبل بیان شد و این آیه شریفه که در این قسمت اشاره می شود، نباید ظلم کرده باشد و اختصاص به دوره و زمان خاصی ندارد و از همان کودکی تا انتهای عمر را شامل می شود

اضافه بر مطالب یاد شده برای شرح و اطلاع بیشتر از بحث عقلی عصمت و انواع آن می توانید به این نشانی مراجعه بفرمایید:

http://www.valiasr-aj.com/persian/shownews.php?idnews=۶۳۳۹#۳۶

عصمت و اختیار

در پاسخ به این پرسش که آیا معصومین ملکه عصمت را خود به دست آورده اند و این گوهر را به واسطه بینش و معرفت و کفّ نفس به دست آورده اند یا خداوند به آنان افاضه کرده است و اکتسابی نبوده است به عبارتی از مرحوم شیخ مفید به عنوان نمونه اشاره می شود که ایشان قدرت بر طاعت و ترک معصیت را جزء شخصیت معصوم معرفی می کند و او را انسان پاک و مختار معرفی می کنند:

العصمة لطف یفعله الله تعالى بالمکلف بحث یمتنع منه وقوع المعصیة وترک الطاعة مع قدرته علیهما .

النکت الاعتقادیه، شیخ مفید، ص ۳۷

عصمت لطف و عنایتی از ناحیه خداوند به مکلف است به صورتی که با اینکه قدرت بر انجام گناه و ترک طاعت دارد ولی گناه را انجام نمیدهد

قدرت بر انجام گناه از سویی و از سوی دیگر تن به گناه ندادن، بیانگر قدرت و توان امام بر معصیت و از سوی دیگر به دست آوردن ملکه ای است که با وجود قدرت به گناه آلوده نمی شود و این ملکه که از آن تعبیر به عصمت می شود حاصل نمی شود مگر به واسطه بینش و آگاهی معصوم به ملکوت و حقیقت و پلیدی گناه و تصوری که از بزرگی و عظمت خالق دارد که سبب می شود که شخص معصوم با توجه به این تصور سراغ معصیت نرود و بزرگی خالق خود را با این تصور هرچه بیشتر تصدیق کند، کما اینکه هر شخصی که پستی و آلودگی امری را درست تصور کند، سراغ آن آلودگی نمی رود.

موفق باشید

گروه پاسخ به شبهات

نظر شما: * نام: * پست الکترونیکی: * متن نظر : * کد امنیتی:

بازگشت