با سلام

دوست گرامی

روایاتی که درباره اقتداء امام حسن و امام حسین علیهما السلام بر مروان نقل شده است، حمل بر تقیه می‌شود همچنانکه صاحب وسائل این روایت را در ذیل باب« بَابُ اسْتِحْبَابِ حُضُورِ الْجَمَاعَةِ خَلْفَ مَنْ لَا یُقْتَدَى بِهِ لِلتَّقِیَّةِ وَ الْقِیَامِ فِی الصَّفِّ الْأَوَّلِ مَعَه‏» ذکر کرده است

وسائل الشیعة ؛ ج‏۸ ؛ ص۲۹۹
این یکی از اعتقادات شیعه است که در صورت اضطرار می‌شود تقیه کرد چنانچه در رویات آمده است کسی که معتقد به تقیه نیست دین ندارد
شیخ حر عاملى روایاتی را در این خصوص چنین نقل کرده است
وَ بِالْإِسْنَادِ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِی عُمَرَ الْأَعْجَمِیِ‏ قَالَ: قَالَ لِی أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع‏ یَا بَا عُمَرَ إِنَّ تِسْعَةَ أَعْشَارِ الدِّینِ فِی التَّقِیَّةِ وَ لَا دِینَ لِمَنْ لَا تَقِیَّةَ لَهُ الْحَدِیثَ.
وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَمَّرِ بْنِ خَلَّادٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا الْحَسَنِ ع عَنِ الْقِیَامِ لِلْوُلَاةِ فَقَالَ: قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع التَّقِیَّةُ مِنْ دِینِی وَ دِینِ آبَائِی وَ لَا إِیمَانَ لِمَنْ لَا تَقِیَّةَ لَهُ.
عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ جَمِیلِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مَرْوَانَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ کَانَ أَبِی ع یَقُولُ‏ وَ أَیُّ شَیْ‏ءٍ أَقَرُّ لِعَیْنِی مِنَ التَّقِیَّةِ إِنَّ التَّقِیَّةَ جُنَّةُ الْمُؤْمِنِ.
وسائل الشیعة ؛ ج‏۱۶ ؛ ص۲۰۴
این نوع تقیه همان چیزی است درقرآن در خصوص آن آیه نازل شده است « الاَّ مَنْ أُکْرِهَ وَقَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالإِیمَانِ»

البته اهل سنت نیز روایات فراوانی را در خصوص تقیه مطرح کرده ‌اند حتی بخاری در کتابش کتابی دارد در این زمینه که از تقیه با عنوان «اکراه» یاد کرده و کتابی را به همین مسأله اختصاص داده است. وی در اول کتابش می‌نویسد:
کتاب الإکراه وَقَوْلُ اللَّهِ تَعَالَى (إِلاَّ مَنْ أُکْرِهَ وَقَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالإِیمَانِ وَلَکِنْ مَنْ شَرَحَ بِالْکُفْرِ صَدْرًا فَعَلَیْهِمْ غَضَبٌ مِنَ اللَّهِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ )وَقَالَ ( إِلاَّ أَنْ تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقَاةً ) وَهْىَ تَقِیَّةٌ وَقَالَ ( إِنَّ الَّذِینَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلاَئِکَةُ ظَالِمِی أَنْفُسِهِمْ قَالُوا فِیمَ کُنْتُمْ قَالُوا کُنَّا مُسْتَضْعَفِینَ فِی الأَرْضِ ) إِلَى قَوْلِهِ ( عَفُوًّا غَفُورًا ) وَقَالَ ( وَالْمُسْتَضْعَفِینَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ وَالْوِلْدَانِ الَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْ هَذِهِ الْقَرْیَةِ الظَّالِمِ أَهْلُهَا وَاجْعَلْ لَنَا مِنْ لَدُنْکَ وَلِیًّا وَاجْعَلْ لَنَا مِنْ لَدُنْکَ نَصِیرًا ) فَعَذَرَ اللَّهُ الْمُسْتَضْعَفِینَ الَّذِینَ لاَ یَمْتَنِعُونَ مِنْ تَرْکِ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ، وَالْمُکْرَهُ لاَ یَکُونُ إِلاَّ مُسْتَضْعَفًا غَیْرَ مُمْتَنِع مِنْ فِعْلِ مَا أُمِرَ بِهِ.
وَقَالَ الْحَسَنُ التَّقِیَّةُ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ. وَقَالَ ابْنُ عَبَّاس فِیمَنْ یُکْرِهُهُ اللُّصُوصُ فَیُطَلِّقُ لَیْسَ بِشَىْء، وَبِهِ قَالَ ابْنُ عُمَرَ وَابْنُ الزُّبَیْرِ وَالشَّعْبِیُّ وَالْحَسَنُ. وَقَالَ النَّبِیُّ صلى الله علیه وسلم « الأَعْمَالُ بِالنِّیَّةِ ».
کتاب اکراه:(ادله مربوط به این باب:) کلام خداوند که فرموده است:
« إِلاَّ مَنْ أُکْرِهَ وَقَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالإِیمَانِ وَلَکِنْ مَنْ شَرَحَ بِالْکُفْرِ صَدْرًا فَعَلَیْهِمْ غَضَبٌ مِنَ اللَّهِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ» و نیز این کلام خداوند که فرموده است: « إِلاَّ أَنْ تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقَاةً» و مقصود از آن تقیه است.و نیز کلام خداوند که فرموده است: «إِنَّ الَّذِینَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلاَئِکَةُ ظَالِمِی أَنْفُسِهِمْ قَالُوا فِیمَ کُنْتُمْ قَالُوا کُنَّا مُسْتَضْعَفِینَ فِی الأَرْضِ... عَفُوًّا غَفُورًا»
و نیز کلام خداوند که فرموده است: « وَالْمُسْتَضْعَفِینَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ وَالْوِلْدَانِ الَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْ هَذِهِ الْقَرْیَةِ الظَّالِمِ أَهْلُهَا وَاجْعَلْ لَنَا مِنْ لَدُنْکَ وَلِیًّا وَاجْعَلْ لَنَا مِنْ لَدُنْکَ نَصِیرًا» در این آیات مستضعفین را که نمی‌توانند آنچه را خداوند دستور داده است انجام دهند معذور می‌داند؛ و کسی که او را مجبور به انجام کاری نمایند نیز مستضعف است و نمی‌تواند آنچه را خداوند به او دستور داده انجام دهد. حسن نیز گفته است: تقیه تا روز قیامت ادامه خواهد داشت. ابن عباس نیز گفته است اگر دزدها کسی را مجبور کنند که زنش را طلاق دهد، طلاق وی صحیح نیست. ابن عمر و ابن زبیر و شعبی و حسن نیز چنین گفته‌اند.
و رسول خدا (ص) نیز فرموده‌اند: کارها با نیت‌ها (سنجیده می‌شوند)
البخاری الجعفی، محمد بن إسماعیل أبو عبدالله (متوفای۲۵۶هـ)، صحیح البخاری، ج ۶، ص ۲۵۴۵، تحقیق د. مصطفى دیب البغا، ناشر: دار ابن کثیر، الیمامة - بیروت، الطبعة: الثالثة، ۱۴۰۷ - ۱۹۸۷.
البته تقیه امام حسن وحسین علیهما السلام دلالت بر فضیلتی بر مروان که مورد لعن واقع شده است، نمی‌کند بلکه هدف آنها حفظ جان شیعه و موارد دیگر بوده است

موفق باشید
گروه پاسخ به شبهات موسسه تحقیقاتی ولی عصر (ع)

نظر شما: * نام: * پست الکترونیکی: * متن نظر : * کد امنیتی:

بازگشت