با سلام

دوست گرامی

روایتی که از شیخ صدوق در کتاب عیون اخبار الرضا علیه السلام نقل شده است،به خلاف آنچه ادعا شده، در مناظره ای بین علی بن محمد بن جهم و علی بن موسی الرضا علیه السلام است که موضوع مناظره عصمت انبیاء علیهم السلام السلام است که علی بن جهم برای نفی عصمت انبیاء علیهم السلام به ایاتی از قرآن استناد می کند از جمله برای نفی عصمت پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله به آیه ی ۳۷ ازاحزاب استناد می کند.در این آیه خداوند می فرماید:"وتخفی فی نفسک ماالله مبدیه"که وی تصور کرده بود که آنچه پیامبر در دل داشت همان هوا وعشق زینب بوده است که در اثر نگاه به ناموس زید پسر خواننده در دلش ایجاد شده بود.

امام رضا علیه السلام در پاسخ به این شبهه فرمودند:

وَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ‏ وَ تُخْفِی فِی نَفْسِکَ مَا اللَّهُ مُبْدِیهِ وَ تَخْشَى النَّاسَ وَ اللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشاهُ‏ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ عَرَّفَ نَبِیَّهُ ص أَسْمَاءَ أَزْوَاجِهِ فِی دَارِ الدُّنْیَا وَ أَسْمَاءَ أَزْوَاجِهِ فِی دَارِ الْآخِرَةِ وَ أَنَّهُنَّ أُمَّهَاتُ الْمُؤْمِنِینَ وَ إِحْدَاهُنَّ مَنْ سُمِّیَ لَهُ زَیْنَبُ بِنْتُ جَحْشٍ وَ هِیَ یَوْمَئِذٍ تَحْتَ زَیْدِ بْنِ حَارِثَةَ فَأَخْفَى اسْمَهَا فِی نَفْسِهِ وَ لَمْ یُبْدِهِ لِکَیْلَا یَقُولَ‏ أَحَدٌ مِنَ الْمُنَافِقِینَ إِنَّهُ قَالَ فِی امْرَأَةٍ فِی بَیْتِ رَجُلٍ إِنَّهَا إِحْدَى أَزْوَاجِهِ مِنْ أُمَّهَاتِ الْمُؤْمِنِینَ وَ خَشِیَ قَوْلَ الْمُنَافِقِینَ فَقَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ‏ وَ تَخْشَى النَّاسَ وَ اللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشاهُ‏ یَعْنِی فِی نَفْسِکَ وَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ مَا تَوَلَّى تَزْوِیجَ أَحَدٍ مِنْ خَلْقِهِ إِلَّا تَزْوِیجَ حَوَّاءَ مِنْ آدَمَ ع وَ زَیْنَبَ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ ص بِقَوْلِهِ‏ فَلَمَّا قَضى‏ زَیْدٌ مِنْها وَطَراً زَوَّجْناکَها الْآیَةَ وَ فَاطِمَةَ مِنْ عَلِیٍّ ع‏

عیون أخبار الرضا علیه السلام ؛ ج‏۱ ؛ ص۱۹۵/ ابن بابویه، محمد بن على، عیون أخبار الرضا علیه السلام، ۲جلد، نشر جهان - تهران، چاپ: اول، ۱۳۷۸ق

ترجمه:خداوند متعال اسم زنان دنیوی واخرویش را به او فرموده است و اینکه انان امهات مومنین هستند ونام یکی از زنان او زینب بنت جحش که در آن زمان همسر زیدبن حارثه پسرخوانده رسول خدا صلی الله علیه وآله بود.پس پیامبر چون که به وحی الهی میدانست که زینب همسر وی خواهد شد، اسم زینب (که در آینده همسر او می گردد) را از مردم مخفی میداشت،تا هیچ یک از منافقین درباره ی او نگویند که "محمد"نسبت به یکی از زنان که در خانه ی مرد دیگری قرار دارد، می گوید که او زن من و جزء امهات مومنین است واز قول منافقین می ترسید.پس خداوند فرمود:"از مردم میترسی در حالیکه خداوند را سزاوار است که بترسی"یعنی در نفست از مردم میترسی..وخداوند تزویج هیچ شخصی را برعهده نگرفت مگر تزویج حضرت آدم به حضرت هواء و تزویج زینب بنت جحش به رسول خدا صلی الله علیه وآله و فاطمه وعلی علیهما السلام.

بنابراین در این روایت خلاف انچه شما بیان داشتید آمده است.

اما در تفسیر مجمع البیان چنین آمده:

قال البلخی و یجوز أن یکون أیضا على ما یقولونه أن النبی استحسنها فتمنى أن یفارقها زید فیتزوجها و کتم ذلک لأن هذا التمنی قد طبع علیه البشر و لا حرج على أحد فی أن یتمنى شیئا استحسنه

مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‏۸، ص: ۵۶۵/ نام کتاب: مجمع البیان فى تفسیر القرآن نویسنده: طبرسى فضل بن حسن ناشر: انتشارات ناصر خسرومکان چاپ: تهران سال چاپ: ۱۳۷۲ ش نوبت چاپ: سوم تحقیق: با مقدمه محمد جواد بلاغى

انچه که در سوال آمده نظر بلخی است که شیخ طبرسی نقل می کند.ولی نظر خود شیخ طبرسی چنین است:

قیل أن الذی أخفاه فی نفسه هو أن الله سبحانه أعلمه أنها ستکون من أزواجه و أن زیدا سیطلقها فلما جاء زید و قال له أرید أن أطلق زینب قال له أمسک علیک زوجک فقال سبحانه لم قلت أمسک علیک زوجک و قد أعلمتک أنها ستکون من أزواجک روی ذلک عن علی بن الحسین (ع)

و هذا التأویل مطابق لتلاوة الآیة و ذلک أنه سبحانه أعلم أنه یبدی ما أخفاه و لم یظهر غیر التزویج قال «زَوَّجْناکَها» فلو کان الذی أضمره محبتها أو إرادة طلاقها لأظهر الله تعالى ذلک مع وعده بأنه یبدیه فدل ذلک على أنه إنما عوتب على قوله «أَمْسِکْ عَلَیْکَ زَوْجَکَ» مع علمه بأنها ستکون زوجته و کتمانه ما أعلمه الله به حیث استحیا أن یقول لزید أن التی تحتک ستکون امرأتی

مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‏۸، ص: ۵۶۵/ نام کتاب: مجمع البیان فى تفسیر القرآن نویسنده: طبرسى فضل بن حسن ناشر: انتشارات ناصر خسرومکان چاپ: تهران سال چاپ: ۱۳۷۲ ش نوبت چاپ: سوم تحقیق: با مقدمه محمد جواد بلاغى

ترجمه:آنچه که پیامبر صلی الله علیه وآله در نفس مخفی می کرد،اخبار الهی بود به اینکه زینب در آینده نزدیک همسر تو می گردد و زید او را طلاق می دهدو هنگامی که زید آمد و گفت:یارسول الله می خواهم زینب را طلاق دهم، گفت:زوجه ات را نگه دار.خداوند متعال فرمود:برای چه گفتی که "زوجه ات را نگه دار"درحالیکه به توخبر دادیم که او به زودی همسر تو میگردد.

این از علی بن الحسین روایت شده است.واین تاویل مطابق نص قرآن است چرا که خداوند در قرآن می فرماید که آشکار می کند آنچه را که پیامبر صلی الله علیه وآله مخفی کرده بود، و چیزی غیر از تزوج اشکار نکرد.اگر آنچه را که در دل پنهان داشته بود، غیر از ازدواج بود یعنی محبت زینب یا اراده طلاق زینب توسط امر زید به طلاق زینب بوده است،خداوند آن را اظهار می کرد(محبت یا طلاق)در حالیکه خداوند تزویج را اشکار کرد با این عبارت "زوجناکها" واین دلالت می کند که پیامبر صلی الله علیه وآله مورد عتاب قرار گرفته به خاطر این قول"امسک علیک زوجک"با اینکه میدانست که به زودی زینب همسر وی می گردد....

بنابراین این کلام نظر شیخ طبرسی در مجمع البیان است نه وآنجه که در متن سوال آمده نقل قول شیخ طبرسی از بلخی بوده است.

روایت تفسیر ابراهیم قمی هیچ متنی دال بر ادعای فوق وجود ندارد بلکه نظر شیعه را تایید می کند:(متن روایت چنین است)

۱۴ و فی روایة أبی الجارود عن أبی جعفر ع فی قوله: وَ ما کانَ لِمُؤْمِنٍ وَ لا مُؤْمِنَةٍ إِذا قَضَى اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَمْراً أَنْ یَکُونَ لَهُمُ الْخِیَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ و ذلک أن رسول الله ص خطب على زید بن حارثة زینب بنت جحش الأسدیة من بنی أسد بن خزیمة و هی بنت عمة النبی ص، فقالت: یا رسول الله حتى أؤامر نفسی فأنظر، فأنزل الله وَ ما کانَ لِمُؤْمِنٍ وَ لا مُؤْمِنَةٍ إِذا قَضَى اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَمْراً أَنْ یَکُونَ لَهُمُ الْخِیَرَةُ الآیة فقالت:

یا رسول الله أمری بیدک فزوجها إیاه فمکثت عند زید ما شاء الله، ثم إنهما تشاجرا فی شی‏ء إلى رسول الله فنظر إلیها النبی ص فأعجبته فقال زید:یا رسول الله تأذن لی فی طلاقها فإن فیها کبرا و إنها لتؤذینی بلسانها، فقال رسول الله ص اتَّقِ اللَّهَ و أَمْسِکْ عَلَیْکَ زَوْجَکَ و أحسن إلیها، ثم إن زیدا طلقها و انقضت عدتها فأنزل الله نکاحها على رسول الله فقال: فَلَمَّا قَضى‏ زَیْدٌ مِنْها وَطَراً زَوَّجْناکَها.

تفسیر القمی، ج‏۲، ص: ۱۹۵/ نام کتاب: تفسیر قمى،نویسنده: قمى على بن ابراهیم ناشر: دار الکتاب مکان چاپ: قم سال چاپ: ۱۳۶۷ ش نوبت چاپ: چهارم تحقیق: سید طیب موسوى جزایرى

در تفسیر صافی در ذیل ایه چهار سوره ی احزاب یک روایت از جریان ازدواج زینب بنت جحش نقل می کند (که همان است که حضرتعالی فرمودید) و در آخر این عبارت را می آورد:

أقولُ: و یأتی قصّة تزویج زینب من رسول اللَّه صلّى اللَّه علیه و آله بنحو آخر فی هذه السورة ان شاء الله

تفسیر الصافی، ج‏۴، ص: ۱۶۵/ نام کتاب: تفسیر الصافى نویسنده: فیض کاشانى ملا محسن ناشر: انتشارات الصدر مکان چاپ: تهران سال چاپ: ۱۴۱۵ ق نوبت چاپ: دوم تحقیق: حسین اعلمى

بنابراین دو روایت امده است که ملامحسن فیض کاشانی فقط روایت را نقل می کند و تایید نمی کند، بلکه به هنگام بیان روایت ذیل آیه ۳۷ سوره ی احزاب روایت عیون اخبار الرضاء را نقل می کند که در تایید عصمت نبیّ مکرم اسلام صلی الله علیه وآله است و در کسانی که بااستدلال به این آیه نافی عصمت هستند و آن نقل را که عصمت حضرت را خدشه دار می کند رد می کند.

علاوه که این روایات با توجه به اینکه خلاف عقیده شیعه است محمول بر تقیه است و علاوه که پذیرش این روایات به دلائلی مشکل دارد:

به لینک زیر مراجعه کنید:

http://porseman.org/q/show.aspx?id=۱۰۵۳۰۳

موفق باشید

گروه پاسخ به شبهات

نظر شما: * نام: * پست الکترونیکی: * متن نظر : * کد امنیتی:

بازگشت